Türkiye’nin tarımsal ürün deseninde son yıllarda bir farklılaşma yaşanıyor. Araştırma, ortalama sıcaklıkların yükselmesi ve kuraklığın artmasına bağlı olarak bölgeleriyle özdeşleşmiş geleneksel tarım ürünlerinde tablonun değiştiğini ortaya koyuyor.
Dünya'da yer alan habere göre, tropikal meyvelerin üretim alanı genişlerken, bazı bölgeler yeni ürünlerle tanışıyor. Diğer yandan birçok bölgede de hasat zamanının değişmesi dikkat çekiyor. Hava sıcaklıklarının artması, yağış rejiminin değişmesi, seller, fırtınalar ve dolu yağışları, tarımsal üretimi derinden etkilemeye başladı. Türkiye’nin tarımsal ürün deseni de bu gelişimin etkisiyle günbegün değişiyor.
Aşırı sıcaklar ve şiddetli yağışlar çiftçinin seracılık gibi kontrollü tarıma geçişini hızlandırdı. Son yıllarda dünyanın gündemindeki en önemli konular belki de iklim, sera gazları, emisyon değerleri ve sürdürülebilirlik. İklim ile ilgili her değişim tarım üretimini doğrudan etkiliyor. Tarımsal üretimde sürdürülebilirlik ve gıda güvenliğinin sağlanması çok önemli bir konu haline geldi. Birçok ülke tarımı stratejik sektör olarak görüyor.
Bölgeler itibariyle farklı etkilenmeler olmakla birlikte Türkiye’nin ürün deseni, üretim miktarı, ürün kalitesi ve hasat zamanı, değişiyor.
Bu yeni durum, çiftçiyi farklı ürünlerle tanıştırdı. Nevşehir’de artık lavanta ve kekik yetişiyor. Kahramanmaraş, yöreye özgü sarı çeltik ekim sahasını kaybetti. Adana’da pamuk ekim alanları daraldı, birçok üründe hasat zamanı değişti. Antalyalı üretici ejder meyvesi ve pepino ile tanıştı. Türkiye’nin tahıl ambarı Konya'da buğday üretimi azalıyor. Anamurlular muz bahçelerini sahilden dağların eteklerine taşıyor. Bir anlamda, Karadenizliler Akdeniz iklimini beklemeye başladı.
Adana'daki çiftçiler adına açıklama yapan Mutlu Doğru, değişikliğin ekim ve hasat zamanlarını etkilediğini bildirdi. Doğru, “Yağış miktarları açısından bir istikrarsızlık söz konusu, bazı yıllar az, bazı yıllar çok yağış alıyoruz, yağış zamanları değişti, buna bağlı olarak da ekim ve hasat dönemleri değişti. Adana’da eskiden mart, nisanda mısır ekerdik, şu anda şubatta, martın başında ekim oluyor. Eylülün 15’inden önce mısır hasadı yapılmazdı, şimdi ağustosun 15’inden itibaren mısır hasadı yapılıyor” diye konuştu.
Antalya'da ejder meyvesi ve pepino yetiştiriliyor
Rasim Metin, son yıllarda Manavgat’ta serada muz üretiminin hızla arttığını belirtiyor. Manavgat’ta son 4 yılda serada muz üretiminin 15 bin dönüme çıktığını ifade eden Metin’e göre, üretici iklim değişikliği nedeniyle avokado, ejder meyvesi, pepino gibi tropikal meyve üretimi arayışına girdi. Üretici tropikal meyve üretimine kayıyor. Avokado üretimine geçen çok kişi var. Ejder meyvesi üretiminde 200-250 dönüme ulaşıldı.
Bursa'da da yağışlar düşüyor
Tarım şehri Bursa’da sektör temsilcilerinden Özer Matlı, "Ülkemizin, tarımı stratejik bir sektör olarak merkeze koyması ve kuraklığın olumsuz etkilerini tespit ederek gerekli tedbirleri alması, her geçen yıl daha önemli bir hal almaktadır.” diyor.
Nevşehir kekik ve lavanta ile tanıştı
Türkiye’nin önemli kışlık patates üretim ve depolama merkezleri arasında olan Nevşehir’de, üretici ürün değişikliğine değil, toprak değişikliğine gitti. Patatesin her yıl ekilmesi ile verim artışını kaybeden Nevşehirli üreticiler, çareyi Sivas ve Kayseri gibi çevre illere kaymakta buldu.
Kahramanmaraş'ta; yapılan açıklamaya göre, "Geçmiş yıllarda ekilip de bugünlerde ekilmeyen çeltik, mısır gibi ürünler var. Bunun yerine yer fıstığı, patates, nohut, mercimek gibi ürünler artık daha çok ekiliyor. Tropikal meyveler de ekiliyor. Sır Barajı havzasında ciddi anlamda kivi yetiştirilmeye başlandı."