Mahmud Es‘ad Coşan‘ın Hayatı - YÂD Özel

Hocamız, Gönül Dostumuz, Mürebbi’miz Mahmud Es’ad Coşan Rahmetullahi aleyhi yâd ediyoruz.

Doğumlarının 89. hicri yıl dönümü vesilesiyle Mahmud Es’ad Coşan hocamızın hayatı, ilmi, sosyal ve kültürel çalışmaları, hizmetleri ve eserleriyle ile ilgili bilgileri istifadenize sunuyoruz:

Hicri 13 Safer 1357 / 14.04.1938 tarihinde, Çanakkale’nin Ahmetçe köyünde dünyaya geldi. Babası Halil Necati Efendi, annesi Şadiye Hanım’dır. Hz. Hüseyin Efendimiz’in soyundan olan dedeleri Buhara’dan gelip Çanakkale’ye yerleşmişlerdir.

Büyük dedesi Molla Abdullah Efendi, İstanbul’da ilim tahsilinde bulunmuş ve dönemin ünlü meşâyihinden Gümüşhâneli Ahmed Ziyâüddin Efendi’nin yakın bağlıları arasına girmiştir. Dedesi Molla Mehmed Efendi ise Fatih medreselerinde okuyup icazet aldıktan sonra, Birinci Cihan Harbi’ne iştirak etmiş ve bu savaşta şehit düşmüştür.

Eğitim hayatı

İlköğrenimini Eminönü Vezneciler İlkokulu’nda, 1950 yılında tamamladı. Bu dönemin âlim ve âriflerinden Serezli Hasib ve Abdülaziz Bekkine Efendilerle tanıştı, meclislerinde bulundu. Küçük yaşlardan itibaren hocası, gönül dostu Mehmet Zahid Kotku’nun sohbetlerine devam etti.

Orta ve lise’yi Vefa lisesinde 1956 yılında tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap-Fars Filolojisi bölümünü 1960 yılında bitirdi. Arap Dili ve Edebiyatı, Fars Dili ve Edebiyatı, Ortaçağ Tarihi ve Türk-İslâm Sanatı sertifikaları aldı.

Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Klasik-Dînî Türkçe Metinler Kürsüsünde asistanlığı devam ederken fakülte yayın komisyonunda iki yıl sekreterlik yaptı.

1965 yılında “XV. Yüzyıl Şairlerinden Hatiboğlu Muhammed ve Eserleri”  adlı çalışmasıyla doktora,

1972 yılında “Hacı Bektaş Velî ve Makâlât” adlı tezi ile doçentlik,

1982 yılında “Matbaacı İbrâhim-i Müteferrika ve Risâle-i İslâmiyye” adlı teziyle profesör unvanını aldı.

1973 -1980 yılları arasında Türk-İslâm Edebiyatı kürsüsünde Ana Bilim Dalı başkanlığı yaparak çeşitli dersler verdi. Aynı zamanda Almanya, Avusturya, Irak, İran, Libya, Ürdün, Suudi Arabistan ve İran gibi ülkelerde uluslararası toplantı ve konferanslara katıldı, araştırma ve incelemelerde bulundu.

Çeşitli dini, edebi, tarihi, kültürel eserler için yayınevleri kurdu.  "İslam" "Kadın ve Aile" "İlim ve Sanat" "Gülçocuk" ve "Panzehir" dergilerini yayıladı.

Sosyal ve kültürel çalışmaları

Hocası Mehmet Zâhid Kotku’nun (R. Aleyh) vefatının ardından irşad vazifesini devam ettirdi. 1987 yılında sosyal ve kültürel çalışmalara daha fazla zaman ayırabilmek için emekliye ayrıldı. Hocalarının başlattığı hadis derslerini Türkiye’nin birçok ilinde yaygınlaştırdı.

Eğitim, kültür, yardımlaşma, sanat, yayın ve medya alanlarında birçok çalışmanın öncüsü oldu.  İleri ve öngörüşlü kimliğiyle bilinen Coşan,  Avrupa, ABD, Orta Asya ve Avustralya’ya birçok kez giderek eğitim programlarına katıldı.

İstanbul'da, Ankara'da, Konya'da ve Bursa'da hadis ve fıkıh enstitüleri açtırdı.

Arapça, Farsça, Almanca ve İngilizce'yi bilmekteydi.

Başlatmış olduğu aile eğitim kampları ile insanların ufkunu açtı, ailece dinlenme ve eğitimin yolunu gösterdi. Kadın çalışmalarına, onların dernekleşmesine özel önem verdi. Her ilde hanım dernekleri kurulmasını teşvik etti. 

Kurduğu ve öncüsü olduğu vakıf ve derneklerden bazıları

Hakyol Eğitim Yardımlaşma Ve Dostluk Vakfı

İlim Kültür ve Sanat Vakfı

Sağlık Vakfı

Hanım Dernekleri

İlim, Ahlak, Kültür ve Çevre Dernekleri

Mahmud Es’ad Coşan, sesli ve görüntülü yayıncılık alanında Türkiye’nin ilk özel radyolarından olan Akra FM’in kurulmasına öncülük ederek televizyon çalışmalarını başlattı.

Özel eğitim kurumlarının kurulmasını teşvik etti. Çeşitli illerde ilkokul öncesi, ilkokul ve orta öğrenime yönelik eğitim tesisleri kurdurdu.

4 Şubat 2001’de Avustralya’da, bir cami açılışı için yaptığı bir seyahat esnasında müphem bir trafik kazası neticesinde damadı Prof. Dr. Ali Uyarel ile birlikte rahmeti rahmana kavuştu.

9 Şubat 2001 tarihinde Fatih Camii’nde kılınan cenaze namazına, yüzbinlerce talebe ve seveni katıldı. Eyüp Sultan Kabristanlığında Hakk'ın rahmetine tevdi edildi.

Eserlerinden bazıları

Hacı Bektâş-ı Velî: Makālât

Hatiboğlu Muhammed ve Eserleri

Akademik Makaleler

Tarihî ve Tasavvufî Şahsiyetler

İstanbul’un Fethi ve Fâtih

Dilimiz ve Kültürümüz

Matbaacı İbrâhîm-i Müteferrika ve Risâle-i İslâmiyye

21. Yüzyılda Asıl Mesele

21. Yüzyılda Kulluk Sanatı

Fatiha Suresi Tefsiri

Sohbetlerle Hac ve Umre

İslam

© İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.