Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 18. yılında başkent Saraybosna'daki Kovaçi Şehitliği'nde bulunan kabri başında anıldı.
Hayatı boyunca Müslüman Boşnakların hakları için mücadele eden İzetbegoviç'in vefat yıl dönümünde gerçekleştirilen programa yoğun bir katılım gerçekleşti.
Müslüman Boşnakların dini ve milli bilincini uyandırmak, Boşnakların ülkedeki diğer halklarla eşit sayılması için gençlik yıllarından itibaren mücadele eden Aliya İzetbegoviç, ülkesinin bağımsızlığını korumayı başardı.
Bosna'da yaşananlar ve Aliya'nın mücadelesi
Yugoslavya, 1990'ların başında parçalanmaya başladı. Yugoslavya'nın dağılma sürecine girmesiyle Bosna Hersek'te de bağımsızlık meselesi gündeme geldi. Tarihi "bağımsızlık" referandumu 29 Şubat-1 Mart 1992'de yapıldı. Bosnalı Sırpların büyük çoğunluğunun boykot ettiği referanduma katılanların yüzde 99,7'si bağımsız Bosna Hersek için "evet" dedi.
Referandumun ardından Bosna Hersek'in farklı şehirlerinde saldırılar başladı. Aliya İzetbegoviç, tüm Bosnalıları bu saldırılara karşı koymaya çağırdı, bağımsızlık yanlıları onun liderliğinde çetin bir mücadele verdi.
Dayton Barış Anlaşması ile 1995'te sona eren savaşın kayıpları çok ağır oldu. 200 bine yakın kişi hayatını kaybederken, 1 milyondan fazlası evini terk etmek zorunda kaldı.
Anlaşma ile Bosna Hersek iki entite (Bosna Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti) ile Brçko Özerk Bölgesi'ne ayrıldı. Bosna Hersek Federasyonu da 10 kantondan oluşacaktı.
Aliya İzetbegoviç, silahları sustursa da ülkeye karmaşık bir siyasi yapı getiren Dayton'a ilişkin, "Bu adil bir barış değil ancak savaşın sürmesinden daha iyidir." ifadesini kullandı.
İzetbegoviç "bağımsız" Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı ve daha sonra yeni siyasi yapıda Devlet Başkanlığı Konseyinin ilk başkanı oldu.
Bosna Hersek halkına uluslararası arenada tanınan, bağımsız ve egemen bir devlet bırakan Aliya İzetbegoviç, 19 Ekim 2003'te başkent Saraybosna'da hayatını kaybetti.
Cenazesine farklı ülkelerden 150 binden fazla kişinin katıldığı Boşnak lider, vefatından önce "şehitlerin arasında mütevazı bir mezara defnedilmek istediğini" vasiyet etmesi üzerine Saraybosna'daki Kovaçi Şehitliği'ne defnedildi. (AA)
Aliya'nın unutulmaz sözlerinden bazıları şöyle:
“Yeryüzünün öğretmeni olabilmek için gökyüzünün öğrencisi olmak lazım."
“Kur’an edebiyat değil, hayattır. Dolayısıyla O’na bir düşünce tarzı değil, bir yaşama tarzı olarak bakılmalıdır."
“Ben bir Müslümanım ve öyle kalacağım. Kendimi dünyadaki İslam davasının bir neferi olarak telakki ediyorum ve son günüme kadar da böyle hissedeceğim. Çünkü İslam benim için güzel ve asil olan her şeyin diğer adı; dünyadaki Müslüman halklar için daha iyi bir gelecek vaadinin ya da umudunun, onlar için onurlu ve özgür bir hayatın, kısacası benim inancıma göre uğrunda yaşamaya değer olan her şeyin adıdır.”