Günlük hayatta stresle nasıl başa çıkılır?

Stres, bireyin bedensel ve ruhsal sınırlarının tehdit edilmesi ve zorlanması sonucu ortaya çıkan, bireyin çevresi ile baş edebilme gücünü tehdit eden bir gerilim durumu. Stresin sebepleri nelerdir? Nasıl baş edilir? 

Stresin üç ortak bileşeni var: 

– Olumsuz uyaran, 

– Organizmanın tepkisi, 

– Organizmanın etkilenmesi (olumlu/olumsuz). 

Organizmanın tehdit karşısında olduğu stres durumunda, insanlarda hem bedensel (hızlı nefes alıp verme, ağız kuruluğu, soğuk ve nemli eller, sıcaklık hissi, gergin kaslar, hazımsızlık, ishal, kabızlık vb.) hem psikolojik (gerginlik, endişe, kaygı, çökkünlük, öfke patlaması, sinirlilik, uykusuzluk vb.) hem de sosyal belirtiler ortaya çıkar. Aynı zamanda tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, vücudun savunma sisteminin bozulması ile sürekli hastalıklara müsait hâle gelme gibi durumlar da meydana gelir.

Kişinin kendine özgü stres belirtilerinin farkına varması ve çözüme kavuşturması oldukça önemlidir. 

Prof. Dr. Adem Aydın, Stresle baş edebilmek için stres kaynaklarını bilmek ve ona göre önlem almak gerekir. Kişiye göre değişmekle beraber günümüzde birçok stres kaynağı vardır." diyerek bu etkenleri şöyle sıralıyor:

Başlıca stres kaynakları

• Açlık, 

• Susuzluk, 

• Uykusuzluk, 

• Gürültü, 

• Hava kirliliği, 

• Kazalar, 

• Hastalıklar, 

• Medya ile sürekli bilgi kirliliğine maruz kalma, 

• Aile içi problemler, 

• Sınavlar, 

• Ağır iş koşulları, 

• Düşük gelir, 

• Arkadaş problemleri, 

• Hobi yetersizliği.

Stresle baş etmede, farkında olmadan yanlış olarak kullandığımız yöntemlerden uzak durarak işe başlayabiliriz. İçe kapanma, saldırganlık, sigara, kendini yemeğe verme, alışveriş yapma gibi davranışlar, stresi daha da alevlendirecektir.

Stresin çözümünde altın kurallar

– Sabah erken kalkmak 

– İyi bir kahvaltı yapmak 

– Her gün en az 45 dakika yürümek.

– Akşam saatlerinde çay ve kahve içmemek, sigarayı hiç kullanmamak

– Televizyon ve telefon gibi mavi ışık yayan nesnelerden uzak durmak 

– Zamanında yatıp kaliteli bir uyku almak.

Aydın şu önerilerde de bulunuyor:

" Stres, hayatımızın vazgeçilmez bir unsuru . Kişi, varlık kaynağı ile sağlam bir bağ oluşturmalı ve zeminde, geleceğe / öte âleme göre kendisini ve ailesini inşa etmelidir. Ayrıca kendisini tümüyle kuşatan bir gücün, taşıyamayacağı bir yükü kendisine yüklemeyeceği garantisi ile geleceğe umutla bakmalıdır."

(Ufka Yolculuk / Sağlık Olsun)