Gıda katkı maddesi Titanyum dioksitin zararı tescillendi

Tükettiğimiz birçok gıdada beyazlatıcı olarak kullanılan bir katkı maddesi olan Titanyum Dioksit, etiketlerde geçen adıyla E171, sağlığımıza zararlarıyla bir kez daha gündemde.

Unlu mamüllerden sakızlara, soslardan çorbalara, işlenmiş kuruyemişlerden diş macununa kadar birçok alanda kullanılan bu katkı maddesinin zararları neler?

Titanyum dioksit nedir?

Titanyum dioksit, dünyada en çok kullanılan renklendirici olma özelliğini taşıyor. Gıdaya beyaz renk vermek için E171 kodlu bir gıda katkı maddesi olarak kullanılıyor.  Son yıllarda yapılan araştırmalarda titanyum dioksitin yan etkilerinde artış gözlemleniyor.

Titanyum dioksitin tespit edilen zararları

Uzmanlar titanyum dioksitin kan dolaşımına girebileceğini ve bazı dokularda birikerek glikoz metabolizmasını etkileyebileceğini belirtiyor. Çalışmalar titanyum dioksitin sitotoksik ve genotoksik olabileceğini gösteriyor.

Genotoksisite, bir kimyasal maddenin hücrelerin genetik materyali olan DNA'ya zarar verme eğilimini ifade ediyor. Genotoksisite kanserojen etkilere yol açabileceğinden, güvenliği konusunda bir sonuca varmak için bir maddenin potansiyel genotoksik etkisinin değerlendirmesi gerekiyor. Bu sebeple TiO2 diğer ismiyle E171'in kabul edilebilir günlük alım değeri (ADI) belirlenemiyor.

Güvenilir olmaktan çıkarıldı

Avrupa’da gıda güvenliğine ilişkin bir merci tarafından 6 Mayıs'ta yapılan açıklamada titanyum dioksitin gıda katkı maddesi olarak güvenli kabul edilmediği belirtildi. Mevcut tüm bilimsel çalışmalar ve veriler dikkate alınarak “TiO2” partiküllerinin genotoksisitesiyle ilgili bir endişenin göz ardı edilemeyeceği sonucuna varıldı. Açıklamada şu ifadeler de yer aldı: "Ağızdan alımdan sonra titanyum dioksit partiküllerinin emilimi düşüktür, ancak vücutta birikebilirler ”.
Yapılan bu son açıklamaya kadar titanyum dioksitin sağlık risklerinin yasaklanacak kadar yüksek olmadığı düşünülüyordu.  Şimdi, Avrupa Birliği'nde gıda mevzuatında bu bildirim ışığında değişiklik yapılması bekleniyor.

Diğer yandan Fransa, önceki yıl bu katkı maddesini yasakladığını açıklamıştı.

Ülkemizde ise Türk Gıda Mevzuatı katkı maddeleri yönetmeliğine göre bu katkı maddesinin kullanımı yasal. Etiket yönetmeliğine göre kullanımı durumunda etikette renklendirici  (titanyum dioksit) adıyla yahut E171 koduyla beyan edilmesi gerekiyor.  Bu aşamada bu katkı maddesine yönelik yasal düzenlemeler bekleniyor.

E171 ( Titanyum Dioksit) hangi ürünlerde kullanılıyor?

Günümüzde bu katkı maddesi; unlu mamüller, sakızlar, soslar, çorbalar, et suları, beyaz leblebi gibi işlenmiş kuruyemişlerde sıkça karşımıza çıkıyor. Keza gıda takviyeleri, diş macunları, kremler gibi kozmetik ve ilaç sektöründe de yaygın kullanım alanı buluyor.

Tüketiciler ne yapmalı?

Uzmanlar söz konusu yan etkilere maruz kalmamak için etiket okuma alışkanlığı kazanmanın önemine vurgu yapıyor. Bazı katkı maddeleri sağlık açısından zararsız kabul ediliyor,  yüksek miktarda tüketilmedigi müddetçe bu katkı maddelerinden kaçınmaya gerek görülmüyor. Bazıları sağlı açısından az miktarda risk içeriyor. Tüketilen miktarın azaltılması öneriliyor. Bazıları sağlık açısından risk taşıdığı bilimsel olarak ispatlandığı için tüketiminden tamamen kaçınılması öneriliyor.

Bu durumda birçok katkı maddesi içeren paketli ürünlerden mümkün olduğunda uzak durmak veya en az katkı maddesi içeren paketli gıda ürününü, kozmetik ve gıda takviyesini tercih etmek sağlığımız için oldukça önem arz ediyor.