Çocuklar için doğru oyuncak ve kitap seçimi nasıl olmalı?

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, çocukların gelişiminde önemli yeri bulunan kitaplar ile oyun ve oyuncakların seçimi konusunda ebeveynler için önerilerin yer aldığı rehber hazırladı.

"Çocuklara Yönelik Kitap ve Oyuncak Seçiminde Ailelere Öneriler" başlıklı rehberde kitapların, oyun ve oyuncakların çocuklar için yararları, kitap ve oyuncak seçiminde dikkat edilmesi gereken unsurlar anlatılarak, önerilerde bulunuldu.

Kitap seçiminde yaş ve ilgi önemli

Rehberde, çocuğun kitapla olumlu bağ kurabilmesinin yaşına, gelişim düzeyine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun özellikteki kitaplarla buluşmasına bağlı olduğu ifade edilerek, çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandıracak öneriler sıralandı

Birlikte kitap alın

"Kitap okuma konusunda çocuğunuza rol model olun. Çocuğunuzun kendi harçlığıyla kitap almasını teşvik edin. Erken çocukluktan başlayarak çocuklara kitap okuyun. Okuma yazma bilmeyen çocuklar için kitapların resmine bakarak hikaye anlatmasını isteyin. Doğmadan önce çocuğunuz için oda hazırlarken kitaplık bölümünü ihmal etmeyin. Çocuğunuzla birlikte kütüphaneye, kitabevlerine, kitap fuarlarına gidin. Çocuğunuzun ödünç kitap almasını teşvik edin. 

Uyku öncesinde çocuğun yaşına uygun ninni söyleyin veya masal anlatın. Televizyon, cep telefonu ve diğer teknolojik aletleri günün belli bir saatinde kullanım dışı bırakarak kitap okuma saatleri düzenleyin."

Rehberde, 0-6 yaş grubundaki çocuklara yönelik kitapların içerik, biçim, dil ve resim yönünden hangi özellikleri taşıması gerektiğine dair bilgiler de verildi.

Pahalı oyuncak her zaman iyi oyuncak değildir

Oyunun ve oyuncakların çocukların gelişimindeki önemi de vurgulanan rehberde, pahalı oyuncağın her zaman uygun oyuncak olmayabileceği, oyuncağın, çocuğun olumlu gelişimini destekler nitelikte ve çocuk için yararlı olmasına ebeveynler tarafından dikkat edilmesi istendi.

Çocuk oyun oynarken sorunlarını çözebilir

Rehberde, oyunun, çocuğun çevresiyle iletişim kurma biçimi olduğu vurgulanarak, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Bir sorun yaşadığı düşünülen çocukları sadece oyun oynarken izlemek bile sorunun kaynağı hakkında önemli bilgiler edinmemizi sağlar. Çocuk, oyun oynarken hem yaşadığı sıkıntıları dışa vurur hem çevresiyle ilişki kurmayı öğrenir hem de bir birey olmanın ilk adımlarını atmaya başlar. Çocuk, oyun oynarken aynı zamanda toplum ve ahlak kurallarına uyum göstermeyi de öğrenir. Arkadaşlarıyla beraber oynayan çocuklar; paylaşma, sabırlı olma gibi duygularla, iş birliği gibi sosyal hayatında gerekli olan yetenekleri kazanır. Oyun oynamak, çocuğun hayatı tanıması için hiç kimseden öğrenemeyeceği konuları kendi deneyimleriyle öğrenmesidir."

Doğru oyuncak seçimi

Rehberde, oyuncak seçimi konusunda şu öneri ve uyarılarda bulunuldu:

"Oyuncaklar, korku, şiddet, kötü davranış gibi çocuğun psikososyal gelişimini olumsuz yönde etkileyici unsurlar içermemelidir. Doğru oyuncağın mutlaka pahalı olmasına gerek yoktur. Çocuk için en önemli nokta, onun hayal dünyasını harekete geçiren, bilişsel süreçlerini aktive eden ve öğretici özelliklere sahip oyuncakların seçimidir. 

Özellikle 0-3 yaş döneminde çocuklar duyularıyla öğrenir. Bu sebeple seçilen oyuncakların çocuğun duyu organlarına hitap etmesine özen gösterilmeli. Silah, bıçak gibi şiddet içerikli ya da şiddete teşvik edici nitelikteki oyuncaklar satın alınmamalı. 

Satın alınan oyuncakta milli ve manevi değerlere, evrensel ahlak kurallarına aykırı unsurlar bulunmadığına dikkat edilmeli. Oyuncaklar mümkün olduğunca sade, kolay anlaşılır şekilde tasarlanmış, ayrıntısız ve köşeleri yuvarlak olmalı. Sivri ve keskin yüzeyleri bulunan oyuncaklar tercih edilmemeli."

Oyuncaklardaki risklere dikkat

Malzemesi kötü kokan oyuncakların kesinlikle satın alınmaması tavsiyesinde de bulunulan rehberde, şunlara dikkat çekildi:

* Oyuncağın sağlam ve dayanıklı olmasına, boyasının çabuk çıkmamasına dikkat edilmeli. 

* Pille çalışan oyuncakların pil kutusu kolayca açılmamalı ve vidalı olmalı. 

* Oyuncağın üzerinde yer alan yaş sınırlamalarına dikkat edilmeli, özellikle bebekler tarafından ağza alınıp yutulabilecek küçük parçalar içeren oyuncaklar tercih edilmemeli. 

* Oyuncağın üzerinde sağlık, güvenlik ve çevre koruma standartlarına uygunluğunu gösteren CE işaretinin bulunmasına dikkat edilmeli. 

* Oyuncağın zararlı kimyasallar içermemesi oldukça önemli. Pelüş oyuncaklar bebeklerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle oynaması için bebeklere tüylü ve pelüş oyuncak verilmemeli. 

* Patlama ve nefes borusunu tıkama riski nedeniyle bebeklere asla balon verilmemeli.

AA­