Hacc Sözlüğü

Hacc mevsimi geldi. Kutsal topraklara yolculuk başladı. Mü’minlerin heyecanla beklediği hacc ibadeti ile ilgili terimler ve kavramlar açıklamalarıyla birlikte hazırladığımız Hacc Sözlüğünde…

Hacc: Hicri Zilhicce ayında kutsal kabul edilen mekânları dinî maksatla ziyaret ederek yapılan ibadet. İslam’ın beş temel şartından biri; gücü yetene, imkan bulana farz kıldığı ibadet.

Umre: Hacc mevsimi dışında her zaman yapılabilen, ihramlı olarak Kâbe’yi tavaf edip Safâ ile Merve arasında sa‘y yapmak suretiyle eda edilen ibadet.

Temettu‘: Aynı hacc mevsiminde umre ve hacc ibadetlerini her biri için ayrı ayrı ihrama girerek yerine getirmek şeklinde Hacc çeşidi.

Kırân: Aynı ihramla hem umrenin hem haccın ifa edildiği Hacc çeşidi.

İfrad: Umre yapmaksızın sadece hacc ibadetini ifa etme, umresiz hacc anlamına gelen Hacc çeşidi.

İhram: Hacc veya umre yapan kimseye normal durumlarda helâl olan bazı davranışların haram kılınmasını gerektiren durum.

Harem bölgesi:  "Dokunulmaz” anlamında hürmet edilen, zararlılar dışındaki canlılarının öldürülmesi ve bitki örtüsüne zarar verilmesinin yasaklanması gibi bazı kurallara tabi olan bölge. 

Mîkāt: Hacc ve umre için ihrama girilecek zaman ve yeri belirten kavram.

Telbiye: Hacc ve umre için ihrama girenlerin “lebbeyk” ile başlayan duayı okuması.

Tehlil: "Allah'tan başka hiçbir ilah yoktur" anlamında "lâ ilâhe illallah" sözünü söylemek.

İzâr: Erkeklerin hacc ve umre esnasında bellerine sararak vücudun alt kısmını örtmelerine yarayan dikişsiz bir kumaş ya da havlu parçası.

Ridâ: Erkeklerin hacc ve umre esnasında omuzlarına alarak vücudun üst kısmını örtmelerine yarayan dikişsiz bir kumaş ya da havlu parçası.

İstilâm: Tavafa başlarken ve her bir şavt başlangıcında hizaya gelindiğinde Hacerülesved’e elle dokunmak yahut uzaktan elleri kaldırıp tekbir getirmek suretiyle yapılan selamlama.

Şavt: Hacerülesved’den başlayıp yine aynı yere gelinceye kadar Kâbe’nin etrafını bir defa dolaşma.

Tavaf: Kabe’nin Hacerülesved köşesi hizasından istilâm/selamlama ile başlayarak Kâbe’nin etrafında yedi defa dolaşmak/yedi şavt yapmak.

Sa’y: Safâ tepesinden başlayarak Merve tepesine ve tekrar Safâ’ya dört gidiş üç geliş toplam yedi şavttan oluşan yürüyüş.

Remel: Tavafın ilk üç şavtında erkeklerin adımlarını kısaltıp biraz hızlıca ve çalımlı yürüyüş yapmaları.

Hervele: Sa’y esnasında Safâ ile Merve arasında yeşil ışıklarla işaretli bölümde erkeklerin koşar adımlarla gitmesi.

Terviye: Zilhicce ayının 8. Günü, Kurban bayramı arefesinden bir gün önceki gün, hac ibadetinin başladığı gün.

Arefe: Zilhicce ayının 9. Günü, Kurban bayramından bir önceki gün, hacıların Arafat Dağı’nda vakfe yaptığı gün.

Vakfe: Haccın bir rüknu olarak ayakta kıbleye dönerek dua etmek şeklinde, Arafat ve Müzdelife’de yapılan ibadet.

Rükun/rükn: “bir bütünün ayrılmaz parçası” anlamında bir ibadeti oluşturan ana unsur, farz.

Cemre: Hacc'da sembolik olarak şeytanı taşlama sırasında atılan taşlara ve bu taşların atıldığı yerlere verilen ad.

Cem’-i takdim: Hacc esnasında vakit namazlarından öğle ile ikindinin kendilerine ayrılan vakit yerine birleştirilerek öğle vaktinde kılınması.

Cem’-i tehir: Hacc esnasında vakit namazlarından akşam ile yatsı namazlarının kendilerine ayrılan vakit yerine birleştirilerek yatsı vaktinde kılınması.

­

© İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.