Bir dönemin bilim ve kültür merkezi Mustansiriye

İMSAK	GÜNEŞ	İŞRAK	ÖĞLE	İKİNDİ	AKŞAM	YATSI
06:24	07:53	08:34	12:55	15:25	17:49	19:13

İMSAK

GÜNEŞ

İŞRAK

ÖĞLE

İKİNDİ

AKŞAM

YATSI

06:24

07:53

08:34

12:55

15:25

17:49

19:13

Bir dönemin bilim ve kültür merkezi Mustansiriye

12.11.2022 |

Irak’ın başkenti Bağdat’ta döneminin bilim ve kültür merkezi olan ve İslam dünyasının ilk üniversitesi sayılan el-Mustansiriye Okulu, çevresini yıkık dökük binaların sardığı, adeta unutulmuş halde bulunuyor.

Abbasi Halifesi Ebu Cafer el-Mustansir Billâh tarafından Bağdat'ta 1230 yılında inşa edilen tarihi yapı, dönemin "ilim ve kültür havzası" konumundaydı. Burada matematik, tıp, felsefe ve din alanında dersler veriliyordu.

Kadim başkentin merkezinde yaklaşık 4 bin 800 metrekare alana ve Dicle Nehri'nin kenarına inşa edilen okulda, 100 adet oda bulunuyor. İki kattan oluşan tarihi okulun bahçesinde o dönem bilime verilen önemin göstergesi olarak kocaman bir saat bulunuyor. Bu saat aracılığıyla namaz vakitleri ilan ediliyordu.

Mustansiriye Okulu'nun yüksek duvarlarında ise Kur'an-ı Kerim'den ayetler yer alıyor. Ancak duvarların üzerindeki tozdan dolayı artık pek okunamıyor. Okulun kütüphanesinde ise 450 bine yakın kitap bulunuyordu. Okulda yıllarca Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli olan dört ayrı mezhebe ait fıkıh dersleri de okutulmuş.

O dönem dünyanın çeşitli İslam ülkelerinden öğrencilerin seçildiği okul, son dönemde Bağdat'ta Abbasilerin nadir eserlerinden birisi olarak biliniyor.

Tarihi bina 1960 ve 1973 yıllarında aslına uygun şekilde restore edilmiş ancak 2003 yılında tahribata maruz kaldığı için metruk halde bulunuyor.

Irak'taki tarihi yapıların çoğu Mustansiriye Okulu'nun aksine kırsal alanlarda yer alıyor. Buna rağmen merkezi yerdeki bu okul, kurumların ilgisizliğiyle karşılaşmış. Okulun devasa giriş kapısı, daracık ve bakımsız bir sokakta bulunduğu için yoldan geçenlerin dikkatini pek çekmiyor.

Mustansiriye Okulu'nun yakınında yine Abbasilerden kalma Hulefa Camisi ile sufi tekkeleri bulunuyor.

İslam mimarisinin önemli yapıtlarından olan tarihi yapı, 2013 yılında İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu listesine dahil olsa da Dünya Mirası Listesi'ne de girmeyi bekliyor.

Irak Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Ahmed el-Bedrani, "Sadece Mustansiriye Okulu değil, Irak'taki birçok tarihi eser niteliği taşıyan binalar ihmal edilmiş durumda. Mustansiriye Okulu başta olmak üzere, ihmal edilmiş tarihi eserleri aslına uygun restore ederek muhafaza etmek için çalışmalara başlayacağız." diye konuştu