Ramazan ayı hangi yönleriyle kıymetlidir?

Hocamız, Gönül Dostumuz, Mürebbi'miz Mahmud Es'ad Coşan'ın Ramazan ayının faziletlerini, bu mübarek aydan en güzel şekilde istifade edebilmek üzere yapılması gerekenleri anlattığı sohbetin metnini istifadenize sunuyoruz.

Ramazan'ın özellikleri nelerdir?

'On bir ayın sultanı' diyoruz; davullarla, mahyalarla, ışıklarla karşılıyoruz; âlem-i İslâm'a büyük bir sevinç yayılıyor, herkes memnun, herkes heyecanlı... Nedir Ramazan'ın güzellikleri, özellikleri, onları biraz hadîs-i şerîflerden hatırlatalım: Şehrü bereketin. Bir kere Ramazan bereket ayıdır; Peygamber Efendimiz 'Bereket ayıdır.' diye buyurmuş hadîs-i şerîfinde. Bereket yağar, bereket fışkırır. 'Allah sizi hayırla kaplar; müslümanların, ümmet-i Muhammed'in üzerine hayır yayılır. Allahu Teâlâ hazretleri hayra mazhar eder, müslümanların her tarafını hayırla kaplar ve rahmetini indirir.'

'Allahu Teâlâ hazretleri kullarına lütfunu, rahmetini bahşediyor bu ayda. Ramazan ayında suçluların, günahkârların, âsi mücrim kulların, müslümanların hataları, tevbe ederlerse affolunur; tevbe ettiği takdirde reddedilmez, affolunur.' Tabi tevbe etmezse, günaha devam ederse kendisi bilir; o kendisinin suçudur, cezasıdır. Tevbe etmeyene bir şey yok. 'Ağlamayana süt yok' dedikleri gibi... Tevbe etmiyor, günaha devam ediyor; onun hataları affolmaz. Herkesin toptan silinmiyor. Ağlayıp, yalvarıp, Ramazan'ın kadrini kıymetini bilip Ramazan'ı ihyâ edenlerin, geceleri namaz kılanların, yalvarıp yakaranların, gündüzleri oruç tutanların günahları affoluyor.

'Allah bu Ramazan gününde duaları kabul eder.' Kul dua eder de kulun duasının kabulü Allah'ın bileceği bir şeydir; ya kabul eder ya kabul etmez. Kulun kusurundan dolayı, birtakım suçlarından dolayı duasının kabul olmama durumları vardır. Mesela 'Yediği haram, giydiği haram; Allah onun duasını nasıl kabul etsin?' buyuruyor Peygamber Efendimiz bir hadîs-i şerîfte. '

Bir başka hadîs-i şerîfte de -şu özelliklerini ekleyebiliriz o hadîs-i şerîften alarak- buyuruyor ki Peygamber Efendimiz; 'Ramazan'da semanın kapıları açılır.' Semanın kapıları teftiş içindir, gerekmeyenleri geçirmemek içindir. Eğer kul suçlu, günahkâr, riyakâr, kendini beğenmiş, kibirli vs. hataları olan bir kimseyse, ibadet yapsa bile gökteki kapıdaki melek, o kulun o ibadetini öbür tarafa geçirmez. Çünkü Allah emretmiştir; 'Kibirlilerin ibadetlerini öbür tarafa geçirme! Riyakârların ibadetini üst tarafa bırakma!' diye. Onun için geçirmezler. Ama artık engelleme olmuyor Ramazan'da; semanın kapıları açılıyor, dualar, ibadetler engelsiz Allahu Teâlâ hazretlerine ulaşıyor. Bu da güzel bir şey. 'Cehennemin kapıları da kapatılır Ramazan'da.' Bu da bir güzel durum. Günah işleyip cehennemlik olma ihtimali, insanın cehenneme düşmesi de Ramazan günü olmuyor. Müslümana 'Oraya gitmesin.' diye cehennemin kapıları kapatılıyor.

Bir özelliği de nedir?

'Ramazan ayı içinde azılı, iri, reis, koca şeytanların elleri, ayakları, boyunları zincirlere vurulur, hareketleri engellenir. İnsanları kandırma, aldatma, saptırma, azdırma işlemlerini yapamazlar. 'Onun için Ramazan'da bakarsınız, başka zamanlarda hatalı yaşayan kullarda bile bir düzelme görürsünüz. Gülersiniz, tebessüm edersiniz, memnun olursunuz. Çünkü şeytanlar bağlanmış da onları saptıramıyorlar, onun için hak yola gelebiliyor.

Ramazan'ın bir özelliği daha vardır, pek çok güzelliği arasında mühim bir özelliktir bu: İçinde bir Kadir gecesi vardır ama hangi günü belli değil. Saklanmış olan bir mükâfat. Saklanmış olan bir gece. Ramazan'ın hangi gecesi? Belki her yıl aynı gecede de olmayabilir. Yıldan yıla değişebilir. Gizli bir güzel gece var. 

Kim o geceye isabet ederse, Leyletü'l-kadri hayrun min elfi şehr , bin aydan daha hayırlı bir geceyi yakalamış olur. O bakımdan Ramazan, içinde Kadir gecesi -bin aydan daha hayırlı bir gece- olan bir ay olması dolayısıyla da çok büyük kıymet kazanıyor. İçinde. Neresinde? Kul arayıp bulacak, bulmaya çalışacak. Ramazan'ın son on gününde olma ihtimali yüksek. Ramazan'ın son on gününde itikâfa girecek, ibadet edecek, o geceyi yakalamaya ve ihyâ etmeye azmedecek. Siz de şimdiden, 'İnşaallah ben de yakalarım.' diye azmedin.

Ebû Hüreyre radıyallahu anh'ın rivayet ettiğine göre, bu hususta Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem buyurmuş ki; 

'Kim Ramazan ayında oruçlarını Allah'a inanarak, sevabını Allah'tan umarak, ümitli ümitli, bekleye bekleye, Allah rızası için Ramazan orucunu tutarsa, o zamana kadarki geçmiş günahları afv u mağfiret olunur.'

Ramazan afv u mağfiret ettirici bir aydır.

Yine devam buyuruyor Efendimiz hadîs-i şerîfine; 'Kadir gecesine de isabet edip Kadir gecesini de imanlı olarak, sevabını Allah'tan bekleyerek ibadetle geçirirse bir insan…'  Namaza kalkar, namaz kılarak geceyi geçirirse o zaman geçmiş günahları affolur demek.

Ramazan'ın her akşamı teravih namazı kılıyoruz; bu bir geceyi ihyâdır. Yatsı namazından ayrı -8 kılanlar da var- bizim ülkemizde 20 rekât kılmak sünneti devam ettiriliyor. 20 rekât tatlı tatlı namazlar kılınıyor, hafızlar güzel güzel Kur'ân-ı Kerîm ezberlerini tazelemiş oluyorlar. O bakımdan her gece biraz ihyâ edilmiş oluyor. Kadir gecesi biraz daha fazla çalışmak uygun olur. Onu yakalamak için de Ramazan'ın son on gününde, itikâf ederse, bu Peygamber Efendimiz'in sünnetidir; o zaman Kadir gecesini de güzelce yakalar.

Ramazan ayının en büyük ibadeti, öbür aylardan farklı olarak en bariz, belirgin özelliği; içinde gündüzleri oruç tutulmasıdır. Oruç çok kıymetli bir ibadettir. İnsanın imkânı olduğu halde helal olan yeme-içme gibi şeyler, eşiyle ilişki gibi şeyler oruç dolayısıyla engelleniyor, yapılmıyor. Kişi kendisi isteye isteye bunları yapmıyor. Kendisini iradesi ile engelliyor. Bu da çok güzel bir eğitim; insanın kendi iradesiyle, arzu ettiği, sevdiği, ihtiyacı olan şeyleri yapmaması... 

Yemek bir ihtiyaçtır, su bir ihtiyaçtır. Bir müddet geçti de acıktı mı insan yemek ister. Çok su içmeyip zaman geçti mi su ister. Diğer ihtiyaçları da öyledir. Ama bunları Allah rızası için terk ediyor. Allah rızası için terk ettiği için, terk etmek bir gayret tabi, iradesinin terbiyesi olmuş oluyor, idmanı olmuş oluyor. Onun için Allahu Teâlâ hazretleri kendi rızasını düşünerek, 'Emretti Rabbim.' diye oruç tutanlara çok büyük mükâfat veriyor. Oruca sevabı başka ibadetlerden fazla veriyor.

Allah güzel güzel oruçlar tutmayı nasip etsin.

Mahmud Es'ad Coşan  - 1997, Avustralya

© İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.