Kot ve kumaşları ağartmak için uygulanan kum püskürtme işlemi, silikozis hastalığına neden oluyordu. Benzer durum mermer tozu için de gündemde. Avustralya, işçilerde artan “silikozis” vakaları nedeniyle suni mermer üretimini yasaklayan ilk Avustralya oldu.
Silika tozlarının solunmasıyla akciğerlerde kalıcı ve ilerleyebilen hasara yol açan silikozis adındaki meslek hastalığını önlemeyi hedefleyen yasa, 1 Temmuz 2024’te yürürlüğe girecek.
Avustralya İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumu araştırmasına göre, en yüksek silikozis vakaları suni mermer sanayinde görüldü ve bu alanda çalışan işçilerde hastalık seyrinin hızlı ve ölümcül olduğu tespit edildi. Araştırmada ayrıca güvenli bir silika türü bulunmadığı ve tüm suni mermerlerin yasaklanması gerektiği sonucuna varıldı.
Konuyla ilgili olarak, Doç. Dr. Ayşe Coşkun Beyan, şu bilgileri veriyor:
“İçinde reçine ve farklı minerallerin de bulunduğu sıkıştırılmış plaka şeklinde üretiliyor. Daha çok mutfak ve banyo tezgâhlarında kullanılıyor. Satılırken de silikanın ‘ısıya, kırılmalara ve çatlamalara karşı dayanıklılığı’ ön plana çıkarılıyor. Üretimi sırasında silikanın kullanılması sebebiyle silikozis gözükür. Sadece silikozis de değil, yapay taşların yapısında kompozit üretim sırasında kullanılan reçinelerin düşük moleküler ağırlıklı olması sebebiyle astım yapıcı özelliği de vardır. Bunların, zımparalanması, taşlanması, parlatılması işlemlerinde hem silikosis hem de astımla ilgili ciddi bir risk söz konusu.
Türkiye’de de yapay taş kullanımıyla ilgili ciddi bir artış var. İşlemi yapanların mutlaka yüksek korucu maskeler kullanması, kulak koruyucularını takması gerekiyor. Herhangi bir nefes darlığı yaşadığında da mutlaka iş yeri hekimine başvurması gerekiyor.”
Başka yerlerde de risk söz konusu
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Metin Akgün ise şu açıklamaları yaptı: “Türkiye’de 2009’da silikozis vakaları arttığı için kot kumlamacılığında silika kullanımı yasaklanmıştı. Ancak, ülkemizde diş teknisyenleri, seramik sektörü ve madenlerde silikozis görülmeye devam etmektedir. Yapay taşla ilişkili silikozis vakaları, doğal taşla ilişkili vakalara göre daha kısa sürede ortaya çıkıyor ve daha hızlı ilerliyor. Akciğer fonksiyonlarında hızlı düşüş ve yüksek ölüm oranları gözleniyor.”
Milliyet