Sıcak, su havzalarını etkiliyor, su sarfiyatına dikkat!

Art arda gelen sıcak hava dalgaları, meteorolojik ve tarımsal kuraklığı da tetikledi. Yağmurda yaşanan düşüşe ek olarak su havzalarında yaşanan buharlaşma artışı su hassasiyetini bir kez daha gündeme getirdi. 

Geçen ay ülke genelinde yağışlarda ortalama yüzde 65 azalma kaydedildi. Geçen yılın haziran ayıyla kıyaslandığında yüzde 80 daha az yağmur yağdı.

Prof. Dr. Orhan Şen, İstanbul’daki barajların yüzde 63 doluluk oranı olduğunu ve buna güvenilmemesi gerektiğini vurgulayarak, şu önlem önerilerini sıraladı:

“İnsan hayatında susuzluk önemli bir parametre. Yağışsız bir seneye başladık ve buna devam ediyoruz. Sıcaklıkların maksimum dereceye erişmesi buharlaşma kayıplarını önemli ölçüde artırdı. Yaz aylarında yüzde 20 civarı buharlaşma olağandı. Ama sıcaklığın artışıyla kayıplar bunun üzerine çıktı. 

Terkos ve Büyükçekmece gibi sığ barajlarda buharlaşma kayıpları daha fazla. Buharlaşma kaybını önlemek için akla gelen ilk yöntem göletlerin üzerine güneş enerjisi panelleri koymak. Hem enerji elde edilir hem de buradaki sıcaklığı düşürerek buharlaşma önlenebilir. Şehirlerde mutlaka yağmur hasadı yapılmalı. Çatıdan düşen yağmur suyu, sarnıç denilen depolarda biriktirilmeli.

Yağmur hasadı uygulanmalı

Prof. Dr. Mustafa Öztürk ise Türkiye’de içme suyu göllerinde ve barajlarında buharlaşan su miktarının günlük olarak ölçülmesi gerektiğine dikkat çekerek şunları kaydetti:

" Bazı ülkelerde su havzalarını korumak için yaygın bir şekilde su üstü bitkileri kullanılır. Bu bitkiler buharlaşmayı azaltır diğer yandan da azot fosfor kirliliğini önler. 15 metre ve altındaki derinliğe sahip göl ve barajlarda buharlaşma yolu ile su kaybı daha fazla. Elimizdeki suyumuza sahip çıkmalıyız. Uydu destekli, operasyonel, günlük baraj ve göl buharlaşma izleme ve tahminleri geliştirme çalışmaları acilen yapılmalıdır. Yağmur suyunu hasat etmeliyiz.” 

Öte yandan artan sıcaklıklarla birlikte su tasarrufu konusunda vatandaşlara günlük su tüketimine dair uyarılar yapıldı:

* Duş süresi 5 dakika veya altında olmalı. 

* Araçlar akan su yerine kova ve fırça yardımı ile yıkanmalı. 

* Bahçe sulama işlemleri buharlaşmanın az olacağı sabahın erken saatlerinde ya da akşam yapılmalı. 

* Sensörlü ve düşük basınçlı musluk kullanılmalı. 

* Geleneksel sulama sistemleri, damla sulama veya akıllı sulama sistemleriyle değiştirilmeli.