Destan Şehir Çanakkale Gezi Rehberi

Üzerine sayfalarca, kitaplarca yazı yazıldı, yazılıyor… Nereden başlansa; şanlı tarihi mi eşsiz benzersiz doğası mı?

TARİHİ

Kurtuluş mücadelesinin en şiddetli savaşlarının yaşandığı Çanakkale’nin tarihi 5.000 yıl öncesine kadar yani MÖ 3000’li yıllara kadar uzanmakta. Şehrin günümüzdeki adı ise Anadolu Yakası’nda inşa edilmiş olan Çanak Kalesi’nden gelmekte. Bu kale aynı zamanda Sultaniye Kalesi olarak da adlandırılmakta.

Bölgedeki güçlü Türk hakimiyeti 11. yüzyılın sonlarında Anadolu Selçukluları ile gerçekleşmiştir. 1354 senesinde Süleyman Paşa tarafından Gelibolu Kalesi’nin fethi ise Çanakkale’deki Osmanlı hakimiyetinin başlaması anlamına gelmekte.

Düşmanların bu stratejik noktayı ele geçirmek istemesi 1. Dünya Savaşı sırasında yaşanan çarpışmaların bu bölgede olmasına neden olmuştu. Milli Mücadele sonrasında bölge, 18 Mart 1918 tarihinde kurtarılmış ve düşmanlar bozguna uğratılmıştır.

ULAŞIM

Çanakkale’ye İstanbul üzerinden ulaşım oldukça kolay. Ayrıca Çanakkale merkeze 5 km uzaklıkta bir havalimanı bulunmakta. Otobüs gibi toplu taşıma tercih ederseniz de şehir merkezine veya diğer tatil bölgelerine yakın bir terminale ulaşabilirsiniz. Çanakkale içerisinde ulaşım ise seyahat planınıza göre çeşitlilik gösterecektir. Tarihi alanları dolaşmak için özel aracınız veya merkezde bulunan turizm şirketleri ile anlaşarak toplu taşıma tercih edilebilir.

Daha çok yeşil doğası ve denizi için tercih ediyorsanız Çanakkale’yi yine bölge tercihinize göre özel araç veya toplu taşıma (otobüs, minibüs, taksi) rahat olacaktır.

NERELER GEZİLİR?

Çanakkale merkezde yarım gününüzü almadan, birbirine çok yakın yerler ile başlamak gerek geziye…

·  Aynalı Çarşı: Bir rivayete göre Evliya Çelebi’nin de Seyahatnamesinde yer alan çarşı görülmeden dönülmeyecek yerlerden. Adını zamanında içerisinde bolca satılan ayna olarak adlandırılan at gözlüklerinden almış ve 1890 yılında inşa edilmiş. Çanakkale’nin sembollerinden olan bu küçük çarşıdan hediyelik eşya temin edilebilir.

·  Çanakkale Deniz Müzesi: Şehrin en önemli müzelerinden. Tarihin önemli simgelerinden olan Nusret Mayın Gemisini de barındıran zengin koleksiyonlu müze, savaş hissiyatını deneyimlemek için görülmeye değer.  (Müze kart geçerli değil)

·  Kordon: Sahil boyunca yürüyüş yapılacak, çay/kahve eşliğinde Çanakkale Boğazı ve Gelibolu manzarası izlenecek yerlerden. Ayrıca temsili Truva atını bu sahilde görebilirsiniz.

Sonrasında biraz daha tarihi bölgelere yöneliyoruz…

·  Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı: Çanakkale tarihi yarımada içerisinde yer alan 1. Dünya Savaşı Çanakkale cephesinde verilen yüzbinlerce kaybın anısına yapılan yerli ve yabancı anıtların bulunduğu milli park. Bu milli parkın en çok ziyaret edilen noktası ise Çanakkale Şehitler Abidesi.  Hisarlık tepesinde bulunan 1973 yılında kurulmuş olan Abide ‘Çanakkale Savaşlarının’ bir simgesi olmaya devam ediyor.

Park içerisinde görülebilecek noktalar; Kilitbahir kalesi (1452 yılında İstanbul Kuşatması için Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı kale), Seyit Onbaşı Anıtı ve Mecidiye Tabyaları, 57. Alay Şehitliği, Conkbayırı ve siperler…

· Namazgah Tabyası; Çanakkale savaşında daha korunaklı olması ve Cuma namazları burada kılındığı için bu ismi almıştır. Boğazın ana savunma birimlerindendir.

(Çanakkale topraklarının hemen her noktasında şehitlerimizin kanı var, bu sebeple de her noktada şehitliklere rastlamak mümkün. Hepsini gezmek bir gezi içerisinde mümkün olamasa da ana şehitliklerimizi belirtmeye gayret ettik)

·  Gelibolu Azebler Namazgâhı

Çanakkale Boğazı'nın girişinde ve yüksek bir tepe üzerinde inşa edilen Gelibolu Azepler Namazgâhı ise kitabesine göre Osmanlı Devleti’nin ve ülkemiz sınırları içindeki namazgâhların en eskisi olarak biliniyor.. Azepler, Gelibolu’da donanmayla sefere çıkan erlerin denize açılmadan önce ibadet ve dua etmeleri için inşa edilmiş namazgâh olarak biliniyor. Çanakkale Boğazı’na hâkim müstesna manzaralı bir tepe üzerinde bulunan yapı, hemen hemen bütün bölümleriyle günümüze gelebilmiş nâdir namazgâhlardan biri.

Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi Ahmetçe köyünde dünyaya gelen Mahmud Es’ad Coşan (Rha.) doğduğu şehirde her yıl özel programlarla yâd ediliyor. Azebler Namazgahı’nda da son yıllarda özel anma programları gerçekleştiriliyor. Bu program ve bölge ile ilgili bilgiler yad.mec.org.tr adresinde yer alıyor.

·  Gelibolu Mevlevihanesi

Gelibolu Mevlevihanesi, Osmanlı döneminde önemli bir tasavvuf merkezi olarak kurulmuştur. 17. yüzyılda inşa edilen bu mekan, zamanla yıpranmış ancak son yıllarda tekrar ziyarete açılmıştır. Gelibolu'nun kültürel ve dini mirasında önemli bir yere sahiptir.

·  Truva antik kenti: Yaklaşık 5 binyıllık tarihi olduğu varsayılan ve 1998 yılından itibaren Dünya miras listesinde yer alan önemli antik kentlerden. Truva; sembolik truva atı, şehirden kalan dağınık taşlar ve biraz da duvar kalıntısı. (Müzekart ile gezilebilir)

·  Seddülbahir Eski Cami: Gelibolu yarımadasının güneye bakan uç kısmında yer alıyor. Camiye hem tarihi hem kültürel bir ziyarette bulunabilirsiniz.

Tarihi gezilerimizi tamamladıktan sonra biraz da deniz ve doğanın keyfini çıkarmak için yönümüzü Assos ve civarına çeviriyoruz.

·   Assos: Çanakkale merkeze biraz uzak Assos sahilleri, ancak mükemmel bir tarihi doku mevcut buralarda da… Antik liman, Behramkale Köyü görülecekler listesinde ilk akla gelenlerden.

·  Adatepe köyü: Çanakkale gezi bloglarının üst sıralarında yer alan oksijen deposu köy.

YAPILACAK AKTİVİTELER

* Açık hava müzesi kavramının hakkını en iyi veren şehirlerden olan Çanakkale’nin her bir köşesi bir tarih; deniz zaferinin kazanıldığı koylarda dolaşabilir, şehitlerimizi anmak için yapılmış şehitliği ziyaret edebilir veya tarihte daha da eskilere gidip meşhur Troia antik kendini gezebilirsiniz.

*Gökçeada veya Bozcaada gibi daha küçük, sakin bir ada tercih edip, denizin, doğanın ve kültürel kalıntıların keyfini çıkartabilirsiniz.

* Her biri birbirinden özel ve güzel olan köyleri ziyaret edebilir, yerel halkın elleriyle yaptığı zeytinyağı, kurutulmuş otlar, sabunlar gibi doğal ürünleri satın alabilirsiniz.

* Sualtı dünyasına ilgi duyuyor iseniz mutlaka Çanakkale Saros Körfezinde dalış yapmanızı öneririz. Doğal su altı güzelliklerinin yanı sıra gemi batıklarını da gözlemleyebilir ve unutulmaz bir dalış deneyimi yaşamış olursunuz.

NE ZAMAN GİDİLİR?

Çanakkale konumu itibariyle tam geçiş bölgesinde yer almakta, bu sebeple Akdeniz ve Karadeniz iklim özelliklerinin ikisini de gösterebilir. Genel olarak ılıman olarak değerlendirilen bir iklimi vardır. Kış mevsimi serin geçer fakat kar yağışı yıl boyunca 10 günü geçmez. İç kesimlere geçtikçe hava sıcaklığı düşer, sahile yaklaştıkça hava sıcaklığının yükseldiği gözlemlenir.

Çanakkale’ye ziyaret amacınız deniz ve doğal güzellikler ise yaz ve sonbahar ayları ideal olabilir (deniz sıcaklığı geç yükseldiği için ilkbahar ayları alışık olmayanlar için düşük gelebilir)

Ancak ziyaret amacınız tarihi bölgelerimizi gezmek, Şehitlik’i ziyaret etmek ise ilkbahar ve sonbahar ayları rahat gezebilmek adına ideal olabilir.

NE YENİR?

Sofralarda bol yeşillik ve balık göreceğiniz Çanakkale mutfağı köklü kültürel tarihinin bir yansımasıdır. Ispanak çorbası veya ovmaç çorbası (soğan ve unla yapılan bir çorba) ile yemeğe başlayabilir. Tumbi, (göce, patlıcan, domates, maydanoz vb sebzelerle hazırlanan, fırında piştikten sonra üzerine zeytinyağı dökülerek yenen köfteye benzer yemek) çırpma (ıspanak ve soğanın un ve su ile karışmasıyla yapılan yemek) ve börülce köftesi (yöreye özgü yemeklerden) ile devam edilebilir.

Çanakkale halkının da temel geçim kaynaklarından balıkçılık ve deniz ürünleri işletmeciliği Çanakkale mutfağında geniş yere sahiptir. Tuzlu sardalya (Çanakkale mutfağının olmazsa olmazı), lakerda, çiroz, balık ezmesi, marine hamsi burada tüketilen başlıca deniz ürünlerindendir.

Balığın üzerine rotamızı hemen bir peynir helvacısına çeviriyoruz ve Çanakkale’nin meşhur peynir helvasını da deneyimleyip sofradan kalkıyoruz.

Ayrıca Türk kahvaltılarının vazgeçilmezi Ezine peynirinin en doğallarından burada tatmak ayrı bir zevk…

NEREDE KALINIR?

Çanakkale gezi rotamızı kalınacak yer konusunda ikiye ayırmakta fayda var.

Göz alabildiğince yeşil ve mavinin keyfini çıkarmak, dünyanın sayılı oksijen depolarından biri olan Kaz dağlarının muhteşem havasını solumak ve kendinizi zımba gibi hissettirecek denizini deneyimlemek isterseniz daha çok ‘Assos, Küçükkuyu, Bozcaada veya Gökçeada gibi lokasyonlarda bütçenize göre yerler tercih edilebilir.

Eğer Çanakkale Zaferini yerinde hissederek yaşamak istiyorum derseniz Çanakkale merkezde bir yer tercih etmek yerinde olabilir.

NE ALINIR?

Çanakkale’den ayrılırken tabii ki bu şanlı tarihi ve eşsiz doğayı evinizde her daim hatırlamak için küçük hediyelik eşyalar almak güzel olacaktır fakat asıl olan Türkiye’nin oksijen deposu olan Kaz dağlarının bitki çeşitliliğinden doğal, mis kokulu otlardan (taze ve kuru) çantanıza atmak, yine Çanakkale’ye özgü Peynir tatlısını almak ve lezzetinden vazgeçemeyeceğiniz mis kokulu zeytinyağlarını (mümkünse Kaz dağlarından) unutmamak bizce en önemlilerinden…

Çanakkale’ye gitmesek bile meşhur ‘Çanakkale Türkü’sünden aşina olduğumuz Aynalı Çarşı’dan hatıralık eşyalar (magnet, havlu, süs eşyaları vb.) alınabilir.

TAVSİYELER

-  Birçok tarihi bölgeye rahat girebilmek için müze kartınızı yanınıza alın.

-  Yaz dışında bir mevsimde Çanakkale’yi ziyaret ettiyseniz akşamların serin olabileceğini unutmayın.

-   Çanakkale’de denizin alışılan Akdeniz deniz sıcaklığından düşük olduğunu, yer yer girmekte zorlanabileceğinizi unutmayın. 

© İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.