11.02.1992 - İslam İlme, Adalete Değer Verir

İslâm; ilme çok büyük değer, alime çok büyük paye verir. Peygamberlerin halifeleri, devlet başkanları değildir, alimlerdir.

el-Ulemâu veresetü'l-enbiyâ ve hulefâü'r-rusül "Alimler resûllerin halifeleri, peyamberlerin varisleridirler." Çünkü herşey ilimle olur. Bugün biz birşeyi yapmak istediğimiz zaman mütahassısına gidiyoruz. Onun için, önder, ilim adamıdır.

Adalete çok önem verir. el-Adlü esâsü'l-mülk. Mülk apartman, bağ ve bahçe demek değildir. Egemenlik demektir, hakimiyet demektir. "Hakim olmanın, devlet olmanın, yönetici olmanın temeli adalettir." Diyor, İslâm. Adil olacaksın. Kime karşı? Padişahın aleyhine bile olsa.

İstanbul'un ilk kadısı, şimdi Anadolu yakasında bir semt olan, köyün sahibi olan, Kadıköy kendisinin mülkü olan Hızır Çelebi, İMÇ'nin olduğu bulvarın yanında kabri vardır. O Hızır Çelebi, Fatih Sultan Mehmed'i mahkum etmiştir. Kimin karşısında? Rum mimarın dava etmesi üzerine Rum mimarı haklı çıkarmış, İstanbul'un fatihi Sultan Muhammed cennetmekânı mahkum etmiştir. Böyle hakimdir.

Neden?

İslâm'da esas olan adalettir. Hakim öyle devlet başkanından filan korkmaz.

Kimden korkar?

Allah'tan korkar.

Neyi yapar?

Allah'ın emrini yapar. Adaleti icra eder. Kur'ân-ı Kerîm'de Velev alâ enfüsiküm evi'l-vâlideyni ve'l-akrabîn buyuruluyor. "Kendinizin, annenizin, babanızın ve akrabalarınızın bile aleyhinde olsa adaletle hükmedin, adaletten ayrılmayın." Diyor, İslâm. Onun için kişi kendi aleyhinde şahitlik yapar. Gider ben hata ettim, benim mahkum olmam lâzım der. İslâm böyledir.

Meşhur bir İslâm kadısı olan Kadı Şüreyh'in huzuruna halifeyle bir gayrimüslim davalı ve davacı olarak geliyorlar. Bakıyor ki birisi zünnar bağlamış, gayrimüslim; ötekisi müslüman. Dava için geliyorlar. "Ah keşke müslüman kazansa." diyor. İçinden böyle bir temenni geçiyor. Ama dinliyor bakıyor ki bu haksız, gayrimüslim haklı. Gayrimüslime haklı olduğunu beyan ediyor, onun lehine karar verip gönderiyor. Fakat ömrünün sonuna kadar gözyaşı dökmüş, tevbe ve istiğfar eylemiş. "Niye benim kalbim, muhakeme olmadan bir tarafa meyletti, ben ne biçim hakimim." diye. İslâm'ın adalet anlayışı budur. Onun için evrensel bir dindir. Beynelmilel bütün milletlerin saygı ve sevgi göstermesi gereken dindir.