İyi Anları Biriktirmek

İyi zamanları hatırlamak, iyi olmayan anıları hatırlamaktan daha zordur. “Hoş bir anınızı hatırlayın.” denildiğinde biraz fazla düşünürsünüz. Ancak sizden çok üzüldüğünüz bir anınızı anlatmanız istense buna çok daha hızlı cevap verebilirsiniz. İlginç değil mi? Bunun bilimsel bir açıklaması var: İnsan beyni olumsuz anıları hatırlamaya daha meyilli.  İyi anılarımızı daha çok hatırlayarak nasıl zihinsel sağlığımızı koruyabileceğimiz üzerinde duracağız.

Bazıları hayata olumsuz taraflarından bakarken bazıları olumlu yönden bakmayı tercih eder. Bu yaklaşımın insanın kişiliğine, olaylara bakış tarzına göre şekillenen bir durum olduğunu düşünürüz. Ancak konu olumsuz şeyleri hatırlamak olunca neredeyse herkesin bunları daha detaylı ve daha kuvvetli bir şekilde hatırlamasında aslında kişiliğimiz değil, beynin her zamanki işleyişi devreye girer. Beynimiz iyiyi hatırlama konusunda daha yavaş davranabilmektedir. Örneğin, gün içerisinde yaptığınız bir iş size yarım saat kazandırdığında değil; yarım saat kaybettirdiğinde büyük bir etkiye sahiptir. Kötü şeyleri kolayca hatırlamamızın sebebi, beynimizin o konu hakkında gelecekte yaşanabilecek benzer durumları engellemeye çalışmasıdır. Bunun için savunma mekanizmasını çalıştırır. Bu savunma mekanizması sayesinde kötü anıları daha canlı ve hızlı hatırlarız. Aynı mekanizma iyi anılarda devreye girmediği için, iyi anıları hatırlamak kötülere göre zorlaşır.

Buna karşılık, yapılan başka bir araştırma birçok iyi olayın bir araya gelerek kötü olanlarının üstesinden gelebileceğini ortaya koymuş. Yani güzel vakit geçirdiğimiz anları düşünmek kötü olanların bıraktığı olumsuzlukları yenebiliyor. Çünkü düşünce yapımız nasıl çalışmaya alıştırılırsa ona uyum sağlayacak bir işleyişe sahip. Beynimizi hoş anılarımızı düşünmeye zorlayarak ruh sağlığımızı kuvvetlendiriyoruz. Anıların üzerimizdeki olumsuz algısını en aza indirmek öğrenilebilir ve bilinçli bir hareket. Bunu tek başınıza yapmak sizi gerçekten çok zorluyorsa veya başaramıyorsanız bir klinik psikologdan da destek alabilirsiniz.

İyi zamanları hatırlamak kişilerin mutluluğuna küçümsenemeyecek bir katkı sağlar, çünkü dopamin salgılanmasına yardım ederler. Bu da kişinin daha huzurlu ve mutlu hissetmesini sağlar. İşleyişin olumlu yönde olmasını sağlamak için çalışmak yararımıza olacaktır. Bundan kasıt sadece düşünme işleyişimizi daha olumlu akışa sokmaya çalışmaktır.

Ancak iyi anıları hatırlamak, kötü anıların etkisinden kurtulmak bir günde gerçekleştirilebilecek bir gelişme değildir. Bunun yavaş yavaş olacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Kişi “Ben olumlu düşüneceğim” dediği zaman ertesi gün bu isteğini gerçekleştirmiş olarak uyanmaz. Zihin yapımızı daha sağlıklı hâle getirmek bir süreçtir. Burada önemli olan kişinin niyeti ve kendindeki değişimlerin farkına varmaya çalışmasıdır.

İyi anıları düşünmenin oluşturduğu olumlu etkilerden bahsettiğimize göre artık bunu nasıl yapacağımız kısmına odaklanabiliriz. Öncelikle iyi zamanlarımızı sayabiliriz. Evet, tam anlamıyla tek tek saymaktan bahsediyorum. Her birini not almak hatırlamak açısından faydalı olacaktır. Olaylara karşı farkındalığımızı da arttıracak olan bu eylem aslında gün içerisinde ne kadar çok şükredecek şey olduğunu görmemizi de sağlayacaktır.

İyi anıları saymak tamamen kişinin alışkanlıklarına göre şekillendirebileceğimiz bir işlem. Ajanda tutuyorsanız bunları ajandanıza kaydedebilirsiniz. Elektronik ortamlarda bu bilgileri saklamak size daha kolay geliyorsa bilgisayarınıza yahut telefonunuza bunları notlar hâlinde yazabilirsiniz. Yahut daha özel bir şey istiyorsanız bunun için “iyi zamanlar kutusu” oluşturabilir, başınıza gelen güzel olayları burada biriktirebilirsiniz. Böylelikle keyifsiz hissettiğiniz zaman her nereye kaydetmiş olursanız olun açıp onları hatırlamanın zihninize de psikolojinize de iyi geldiğini göreceksiniz.

Sonuç olarak iyi zamanları hatırlamak zihnimizi kötü şeyleri hatırlamaktan alıkoymada yardımcı olur. Böylelikle beynimizi yönlendirebiliriz. Daha huzurlu ve mutmain hissedebilmek aslında bizim elimizde. Bunun için özel bir kutu kullanmak, bir yazı dosyası oluşturmak basit gibi görünse de büyük oranda fayda sağlayacaktır.