Yılda 931 milyon ton gıda çöpe atılıyor !

Atık Gıda ve israf, gıdaların tüketilemeden çöpe gitmesini ifade ediyor. Ramazan ayını idrak ettiğimiz bugünlerde tüm insanlığı ilgilendiren bir konuyla ilgili bazı bilgileri sunmak istedik.

Gıda israfı konusunda, dünya çapında yapılan çalışmalar ve raporlar yer alıyor. 2019’da yayınlanan bir raporda, gıda atıklarının doğrudan ölçüldüğü 54 ülkeden veriler toplandı. Buna göre tüketicilere sunulan gıdanın tahmini %17'si evlerde, perakende satış noktalarında ve restoranlarda israf edildi. Tüketici atığının zengin ve fakir ülkelerde büyük ölçüde benzer olduğu da ortaya çıktı. Gıda israfının tahmin edilenden iki kat fazla ölçeği olduğu ve daha yaygın olduğu saptandı.

2021 Gıda Atık Endeksi Raporunda yayınlanan veriler, ev, market ve restoranlardan yıllık 931 milyon ton gıdanın çöpe atıldığını ortaya koyuyor. Bu miktar dünya üzerindeki tüketime hazır tüm gıdanın altıda birine denk geliyor. Diğer bir ifadeyle 23 milyon tam yüklü 40 tonluk kamyona eşit.

Tüm insanlığı ilgilendiren önemli bir sorun

Bugün dünyada birçok insan sağlıklı ve yeterli beslenme imkanlarından yoksun bir şekilde açlıkla mücadele ederken, birçoğu da sağlıksız gıdaları sağlıksız yollarla almaktan ya da haddinden fazla tüketmekten kaynaklanan hastalıklarla mücadele etmekte.

Dünya üzerinde yaklaşık 690 milyon insan açlıkla mücadele ediyor. Çöpe atılan gıdaların miktarı ise yaklaşık 1 milyar ve bu miktar insanları doyurmaya yetiyor da artıyor bile.

Tüketilmeden çöpe atılan gıda hem çevreye hem ekonomiye zarar

Diğer yandan çöpe atılan yiyeceklere ambalaj üretmek için kesilmiş ağaçları da hesaba katmak gerekiyor. Bu gıdaların sevki için yakıt yakılarak, yine çöplüklerde çürüyen yiyecekler yoluyla atmosfere daha fazla sera gazı salınıyor.  Dünya çapında sera gazı emisyonlarının tahmini %8 ila 10'u, amacına uygun kullanılamadan atığa dönüşen gıdalardan kaynaklanıyor. Yani gıda israfı bir ülke gibi düşünülürse, atmosfere en fazla sera gazı salan üçüncü ülke oluyor. Ayrıca gıda üretiminin olduğu bölgelerde doğal kaynakların sürdürülebilir bir biçimde kullanılmaması ve verimi arttırmak için kullanılan kimyasallar da çevre tahribatını artırıyor. İklim, doğa ve biyolojik çeşitlilik kaybı, kirlilik ve atıklarla mücadele konusunda ciddi adımlara ihtiyaç var.

Gıda israfını önlemek için neler yapılabilir?

Gıda israfı, iklimi ve çevreyi yakından ilgilendiren bir sorun, çözümü de bizim elimizde. Bir yaşam biçimi haline getirmek için günlük hayatımızda bir takım alışkanlıklarımızı değiştirebiliriz. Yapabileceklerimiz listedekilerle sınırlı değil elbette:

-        Daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir beslenme düzeni benimsemek,

-        Sadece ihtiyaç dahilinde alışveriş yapmak,

-        Görünüşü iyi olmayan meyve ve sebzeleri farklı tariflerde değerlendirmek ve bu ürünlerin tüm besin değerlerinden faydalanmak,

-        Gıdaları daha iyi depolamak ve stok yönetimi yapmak, yeni alınan gıdayı dolabın arka tarafında, eskisini ön tarafında saklamak, hava geçirmez saklama kapları kullanmak,

-        Gıda etiketlerini iyi okumak, katkı maddesiz gıdaları satın almaya dikkat etmek,

-        Porsiyon miktarlarını küçültmek,

-        Gıda artıklarından yeni reçeteler üretmek,

-        Ekmekleri dilimleyip buzlukta muhafaza etmek

-        Artan yemekleri hayvanlar için yem olarak kullanmak

-        Yiyecek artıklarından kompost yapmak,

-        Gıda üretim süreçleri hakkında bilgi edinmek, toprağa temas etmek,

-        Sıfır atık ve geri dönüşümle toprakları ve suyu temiz tutmak,

-        Paketli gıdalardan ziyade bakliyat ve sebze tüketmek,

-        Yiyeceğin fazlasını paylaşmak. 

Kainatı bütün güzellikleriyle birlikte insanoğluna emanet eden Yüce Rabbimiz, bu işin ölçüsünü ve çözüm yolunu şöyle özetlemiştir: “Yiyiniz, içiniz fakat israf etmeyiniz”

­