Hayat boyu öğrenme ya da başka bir deyişle yaşam boyu eğitim, kişinin formel eğitimi sonrasında hayatı boyunca devam eden tüm gelişimlerini, bilgi ve becerilerindeki iyileşmeyi ifade eden çok geniş bir kavramdır.
Yaşam boyu eğitim örgün eğitimin bir alternatifi değildir; aksine, örgün eğitim de dahil olmak üzere, hayat boyu gerçekleştirilen ister kişisel ister akademik ister mesleki, her türlü öğrenim aktivitesini kapsar. Bu nedenle yaştan ve mekândan bağımsız olarak okulda, evde, işyerinde, toplumla bir arada olunan herhangi bir alanda hayat boyu eğitim gerçekleşmeye devam eder.
1972 yılında yayınlanan bir raporda eğitimin okul yaşı ve binaları ile sınırlanmasının yanlış olduğunu, eğitimin hayat boyunca devam eden “varoluşsal bir süreklilik” olarak tasarlanması gerektiğini belirtmiştir. Bunun için günümüzde de farklı kurumlar tarafından yaşam boyu eğitim stratejileri geliştirilmektedir. Ancak hayat boyu eğitimin bir yaşam tarzı olarak benimsenmesi için kişisel stratejiler geliştirmek de mümkün ve hatta şart.
Peki yaşam boyu öğrenmeyi nasıl yaşam tarzımız haline getirebiliriz?
Öğrenmeyi önceleyin!
Bilgi ve becerilerinizi geliştirmek için uygun bir günün geleceğini bekleyerek yaşamayın, o günü bugünüz yapın. Geliştirmek istediğiniz yetenekleriniz, öğrenmek istedikleriniz için mutlaka periyodik bir zaman belirlemeye çalışın.
Sık sık okuyun!
Okumak bilginin kapılarını aralayan kıymetli bir anahtar. Yaşam boyu öğrenmeyi sürdürmek için okumanın önemini göz ardı etmeyin. Gazeteler, kitaplar, online kaynaklar… Faydalı olabilecek her türlü güvenilir kaynaktan bilgiye ulaşın. Okumanın bir boş vakit aktivitesi olduğu yanılgısına asla kapılmayın, bunu bir rutin haline getirin. Sürekli güncelleyebileceğiniz ve gözünüzün önünde olacak bir okunacaklar listesi hazırlamak işinizi kolaylaştırabilir. Bu listeyi hazırlarken uzmanların tavsiyelerini almaktan çekinmeyin, araştırmalarınız için arama motorları gibi araçları kullanın. Unutmayın ki önemli olan doğru bilgiye ulaşmak ve bunun da yolu doğru kaynağa ulaşmaktan geçiyor.
Sizi motive edecek bir çevre oluşturun!
Sahip olmak istediğiniz yeteneklere sahip insanların çevresinde olun ya da sizi gelişiminiz için motive edecek insanları çevrenizde tutun. Günümüz teknolojisinin getirdiği imkânları sonuna kadar değerlendirin. Örneğin, online çalışma gruplarına dahil olun. Sosyal medya kullanıyorsanız, paylaşımlarıyla sizin öğrenim yolculuğunuza katkı sağlayacak insanların hesaplarını takip edin. Öğrenmeyi tek taraflı bir süreç olarak değerlendirmek de yanlış. Çevrenizden öğrendiğiniz kadar öğretin de! Öğretmek çok etkili bir öğrenme yöntemidir. Aynı zamanda bilginizi ölçebileceğiniz gerçek bir testtir.
Yol haritası hazırlayın, keşfedin, yaparak öğrenin!
Yapmak en kalıcı öğrenme biçimlerinden biridir. Eyleme geçin! Ancak bazen tek bir deneyim yeterli değildir, çoğu beceriyi edinmenin yolu onu defalarca bıkmadan denemekten geçer. Örneğin dünya çapında ünlü müzisyenler ünlerine sadece yetenekleriyle değil günlük en az sekiz saat çalışmalarıyla ulaşmışlardır. Atletler her gün idman yaparak hızlarına kavuşurlar.
Bir yerden başlamak lazım elbette! Ancak hiçbir ön hazırlık yapmadan alana atlamak iyi bir strateji değil. Öncesinde bir araştırma yapmak, notlar almak ve sonrasında sizi hedefinize götürecek doğru bir yol haritası hazırlamak gerekir. Bu haritayı hazırladıktan sonra sırasıyla öğrenim yolculuğunuza başlayabilirsiniz.
Her şeyin başı merak!
Yaşam boyu öğrenme formel eğitimin ötesinde tüm denetimin sizin elinizde olduğu uzun ve çok katmanlı bir süreç. Yaşamınız boyunca ödevlerinizi kontrol edecek bir öğretmen, çalışmanız gerektiğini söyleyecek bir veliniz olmayacak. Dolayısıyla kendi sürecinizi yönetecek olan sizsiniz ve bu yolda en önemli motive kaynağınız merakınız. Çevrenizde olup bitenlere karşı “ne, nasıl, neden” diye sormayı sürdürün. Meraklı bir zihin öğrenmeye açıktır.
İyilik Tasarım Merkezi