D vitamini bağışıklık sistemi tarafından tüketilmesi gereken bir hormondur.
Eksikliğinde tüm enfeksiyonlara karşı direnç düşer. Kas ve kemik sistemlerinin yanı sıra bağışıklık sisteminin zayıflaması, kalp-damar sistem bozuklukları, şişmanlık, şeker hastalığı, kanser gibi hastalıkların oluşumu, yaşlanma ve yaşam süreci üzerine de önemli etkileri olduğu bilinmektedir.
D vitamini nasıl alınır, hangi yollarla üretilir?
D vitamini, iki yolla elde edilir. İlk olarak deride bulunan öncü maddenin, güneş ışınları etkisiyle başka bir forma dönüşmesi, emilimi, daha sonra karaciğerde ve ardından böbrekte aktif metabolit haline gelmesiyle elde edilir.
İkincisi ise yediğimiz gıdalar yoluyla D vitamini öncü maddesinin alınması ve aktif formuna dönüşmesidir. Çoğu insan, D vitamini gereksinimleri için güneşe bağımlıdır. Ten rengi, güneş kremi kullanımı, yaşlanma, günün saati, mevsim ve enlem D vitamini sentezini önemli ölçüde etkiler.
UV ışınlarıyla D vitamini arasında nasıl bir ilişki var?
Vücudumuzda D vitaminin % 80 - 90’lık kısmı güneşten gelen UVB ışınlarının etkisi ile ciltte üretilir. Cilt altında bulunan kolesterol ürünü bir öncü madde, güneş ışınlarının etkisiyle başka bir forma dönüşür; emilir; daha sonra karaciğerde ve ardından böbrekte aktif metabolit haline gelir.
Güneş ışınları faydalı mı zararlı mı?
Her gün yeterli ve dengeli bir şekilde gün ışığına çıkmak sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için önemli hatta gereklidir. Pek çok hastalığın tedavisiyle ve genel bağışıklıkla ilişkili bulunan D vitamini üretimini destekler. Ruh ve beden sağlığını besler. Kış aylarında azalan güneş ışığına bağlı depresyon görülebilmektedir.
Gün ışığında gereğinden fazla kalındığında ve güneş koruyucular ihmal edildiğinde ise cilt tipi, UV birikim etkisi, yoğunluğu, maruz kalma süresi, rakım ve enleme bağlı olarak katarakt gibi göz rahatsızlıkları; güneş lekeleri, cilt yaşlanması, hatta cilt kanserlerine varan sağlık sorunlarına yol açabilir.