Berat Kandili‘ni nasıl değerlendirebiliriz?

Manevi bahar mevsiminin kıymetli gecelerinden biri, 24 Şubat 2024 Cumartesi akşamı idrak edeceğimiz Berat Gecesi.

Bu gece neden değerli, hangi olaylar bu gecede gerçekleşti, nasıl ihya edilmeli? Ayrıntılar haberimizde.

Berat; “temize çıkma, bir yükümlülükten kurtulma” anlamında Arapça berâe/berâet kelimesinden gelmekte. 8. Hicri- Kameri ay olan Şâban ayının on beşinci gecesinde Allah’ın affı ve bağışlamasının umulduğu bu geceye Berat gecesi ismi verilmiş.

Çeşitli rivayetlerde “şâbanın ortasındaki gece”, “mübarek gece”, “rahmet gecesi” ve “sak /belge gecesi” şeklinde tanımlanıyor. Dolayısıyla dünyanın farklı yerlerinde “nisfu Şa’ban” ve “leyletül mubarakah” isimleriyle de anılmakta.

Peygamber Efendimiz (SAS): “Allah Teâlâ -rahmetiyle- şâbanın on beşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi bağışlar” (Tirmizî, “Ṣavm”, 39; İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”, 191) buyuruyor.

Yine “Şâbanın ortasında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona âfiyet vereyim, yok mu şöyle, yok mu böyle!’ der” buyuruyor. (İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”, 191).

Yine Peygamber Efendimiz (SAS)’e nisbet edilen başka bir sözde ise “Beş gece vardır ki, onda yapılan dua geri çevrilmez. Regaib Gecesi, Şabanın 15. Gecesi, Cuma, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı geceleri.” buyrulmakta. (İbn Asakir, Tarihu Dimaşk, 10/408; Deylemi, 2/196; bk Enes (r.a.), RE, 69/ 9; Âişe (r.a) RE, 510/ 3)

İki cihan Serveri Efendimiz (SAS)’in şâban ayına ve özellikle bu ayın on dördünü on beşine bağlayan geceye ayrı bir önem vererek ihya ettiği; hanımlarına da bu gecenin ve bu gecede yapılan duaların kıymetinden bahsettiği biliniyor. 

Berat gecesi hangi olaylar meydana geldi?

Bu gece,

* Kıblenin Kudüs’teki Mescid-i Aksâ’dan Mekke’deki Kâbe istikametine çevrildiği

* Kur’an’ın tamamının Berat gecesi levh-i mahfûzdan dünya semasına indiği, Kadir gecesinde de âyetlerin olaylara göre kısım kısım inmeye başladığı (Elmalılı, V, 4293-4295; Duhân sûresi (44/3) tefsiri)

* Rasûlüllah (SAS)'a şefaat hakkının tamamının verildiği (Râzî ve Ebussuud Efendi Tefsirleri, Duhân Sûresi (44/3-4)

çeşitli rivayetlerde belirtilen mübarek bir gece.