İlke ve Değerlerinden Ödün Vermeden
Özgür Yayın Platformu Olarak Kalsın Diye
Öğle13:17 İkindi16:40 Akşam19:22 Yatsı20:41 İmsak05:35 Güneş07:00 İşrak07:40
Hava - Hava durumuAçık 12°C Nem %82
Türkçe
9 Ramazan 1445 19 Mart 2024 Salı
9 Ramazan 1445
İşrak
07:40
Öğle
13:17
İkindi
16:40
Akşam
19:22
Yatsı
20:41
İmsak
05:37
Güneş
07:02
Giriş Yap

Kritik analitik düşünme farkındalığı

25.05.2023    |

Hayatı en güzel şekilde nasıl anlamlandırabiliriz? Hakikati en doğru şekilde nasıl anlayabiliriz? Bu mümkün mü? Kaliteyi en ideal şekilde nasıl ortaya koyabiliriz? Gündelik hayatta karşılaştığımız sorunları nasıl daha kolay çözebiliriz?

Kritik-analitik düşünce işte bu soruların cevaplarını bulmamızda bize rehberlik ediyor. 

İnsanlar olarak yaratılıştan bizlere bağışlanan zihinsel yeteneklerle donatılmışız. Bunları aktif bir biçimde; gözlem, tecrübe, tefekkür, neden-sonuç ilişkisi kurma gibi işlevler veya iletişim yoluyla topladığımızda kritik-analitik düşünmenin bir adımını gerçekleştirmiş oluyoruz. Ayrıca edindiğimiz bilgileri ilmi seviyede ve belli bir disiplin içinde tanımladığımızda, değerlendirdiğimizde, kavram haline getirdiğimizde de hakeza.

Bilgilerin analiz edilmesi, karşılaştırılması, sentezlenmesi, yorumlanması ve uygulamaya geçmesi de birer kritik-analitik düşünme süreci oluşturmakta. Dolayısıyla kritik analitik düşünme bir beceri olduğu gibi aynı zamanda bir tutum; kimliğimizin temel parçası olan inançları analiz ederek bizi hakikate götüren bir yaşam tarzı. 

Kritik analitik düşünme, karar verirken akla uygun ve derinlemesine düşünebilme süreci. Zihnin bilişsel sorgulama etkinliği, derinlemesine düşünme ve yeniden yapılandırma gibi bilişsel pratikleri içerdiği göz önünde tutulursa analitik ve kritik düşünme anlamlandırma ve problem çözme gibi iki temel yeteneği gerektiriyor.

Bir sorun ya da durumla karşılaşıldığında önümüzde iki seçenek belirir: Birincisi, ne olursa olsun kabul etmek ve ikincisi de kişisel kararımıza ulaşmak için biraz çaba sarf ederek sorular sormak.

Analitik ve kritik düşünme ikinci seçeneği hedefliyor. Buradan bakıldığında analitik ve kritik düşünme doğru soruları sorabilmek demek. Doğru ve kritik sorular sormak bir dürtü sağlayarak kritik düşünce için yol gösteriyor. Daha iyi seçenekler, kararlar ve yargılar için bizi teşvik ediyor. Bir makaleyi okurken, bir konferansın kalitesini sorgularken, bir tartışmayı şekillendirirken, bir vatandaş olarak seçim yaparken, alışverişte doğru sorular sorabilmek ve kritik ve analitik düşünebilmek oldukça önemli. 

Analitik ve kritik düşünme bir bilişsel faaliyet, yani zihnin kullanımını gerektiriyor. Dikkat, kategorizasyon, seçme ve muhakeme etme işlevlerinin eşgüdüm içinde kullanılmasına bağlı.

Bir konuyu, sorunu ya da problemi alt başlıklarına ayrıştırıp, her bir başlığı ayrı ayrı kuşkucu olmayan bir şüpheyle irdelemek, her biri arasındaki bağlantıları gerçekçi kanıtlarıyla ortaya koymak ve değerlendirmek gibi adımlardan oluşuyor. İnisiyatif kullanmak, planlama yapmak ve uygulamada bulunmak gibi gereksinimleri karşılaması yönüyle tepkisel düşünmeden ayrılıyor. Kritik analitik düşünmenin uygulamaya yönelik anlamı içerisinde “sorunu çözmek” de bulunuyor.

Kritik ve analitik düşünme; kişisel gelişimimizin, kariyerimizin veya toplumsal hayatımızın, her yönü hakkında daha iyi düşünür olmak anlamına geliyor. Kabul edilmesi için bize önerilen herhangi bir şeyin, gerçeğe uygun olup olmadığının ortaya çıkartılması için sorgulanması ve test edilmesi gerekmekte. Önce sorgulamak daha sonra kabul veya reddetmek kritik analitik düşünmede esas.

Kritik analitik değerlendirme ile ilgili bir başka uygulama ise; kişinin eşyaya, insana ve Allah’a bakışında.

Bilgilerimizi, inançlarımızı, ibadetlerimizi, düşünce, duygu ve kanaatlerimizi, davranışlarımızı, fikri ve ruhi yapımızı sağlam, sahih, ana kaynaklara uygun hale getirmekle yükümlüyüz. Bu amaçla kendimizi sürekli sorgulamak durumundayız. Bilgi dağarcığımızı delillerle, ilmi dayanaklarla zenginleştirmek; her türlü hurafeden, bidatlerden, yozlaşmış geleneklerden ve çağdaş yanılgılardan, fitnelerden uzak durmak kritik analitik düşünmeyi hayata geçirerek sağlanabilir. Böylece, sloganik düşünce ve söylem tarzından uzak, derinlikli bir düşünce bütünlüğü kazanmak mümkün. 

* Kritik-Analitik Düşünme bir bütünü görebilme çalışması. Kişinin inançlarına ve eylemlerine temel teşkil eden fikirlerin, uygulamaların, analizlerin veya deneylerden elde edilen bilgilerin değerlendirilmesinde, mantıksal ve bilimsel disiplinlerin uygulanması.

* Kritik-Analitik Düşünme, düşüncelerin kriterli olması veya kriterlere uyarak düşünme sürecinin yerine getirilmesi.

* Kritik-Analitik Düşünme özel bir davranış olarak ve bir sisteme uyularak yapılır. Bu kazanılabilecek bir beceri ve edilgenlikten etken bir duruma geçme süreci.

* Kritik-Analitik Düşünme, etkili öğrenmenin ve üretken yaşamanın temeli. İş ve düşüncelerimizin doğruluğu veya doğru düşünme yeteneğimizle orantılı. Doğru düşünme becerisiyle yapılan işlerin ve dolayısıyla hayatın kalitesi de artmakta. Düşüncelerde olgunluk, sistematik düşünme ile elde edilebiliyor.

* Kritik-Analitik Düşünme kısaca, kendi kendini yönlendiren, disipline eden, yöneten ve test edip doğrulayan düşünme şekli.

* Kritik-Analitik Düşünme, kişinin düşüncesi hakkında düşünmesi yoluyla kendi gelişimini sağlaması ve doğru düşünme ilkelerini kullanma becerisi kazanması anlamına geliyor. 

* Kritik analitik düşünebilen bir kişi, önemli sorunları ve olayları doğru ve kesin bir şekilde formüle ederek çözebilir. İyi bir bilgi; konu ile alakalı, açık, yeterince kesinliğe sahip, özlü bilgi anlamına geliyor.

* Kritik- analitik düşünen kişi; bilginin tamamının verilmiş, doğru zamanda sunulmuş, doğru kişiye sunulmuş, doğru kanaldan sunulmuş olduğunu teyid edebilir. 

Kritik-Analitik Düşünme becerisine sahip olan kişinin diğer özellikleri şöyle sıralanabilir:

· Yeni fikirlere açık

· Hakkında bilgi sahibi olmadığı bir konuda yorum yapmayan

· Bir konu hakkında daha fazla bilgiye ihtiyacı olduğunda bilen

· Gerçek olanla “gerçek olabilecek” arasındaki ayrımı gören

· Cümlelerin anlam taşıyan birer kurgu olduğunu, aynı kelimelerin farklı anlamlar taşıyabileceğini bilen

· Kendi gerekçelerinde büyük ve yaygın hatalardan kaçınan

· Gerçeği anlayana kadar soru soran

· Matematiksel düşünce ile duyusal düşüncenin ayırımını yapan

· Diğer insanları doğru anlayacak ve kendini başkalarına doğru anlatabilecek kelime hazinesine sahip olmaya çalışan kişi.

 

 

 

Kabe
Canlı Yayın
Şuan canlı Yayın
Kur'an-ı Kerim Hatimleri
AKRA CANLI
 / 
close icon close icon
AKRA CANLI
Kur'an-ı Kerim Hatimleri
Kur'an-ı Kerim Hatimleri Add Icon volume up
 / 
Canlı Yayın
fast rewind
fast forward
Playlist
Bu özelliği kullanabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir
  
Fikrini Paylaş
TAAHHÜTNAME

Hazırlamış olduğum ve sitenize gönderdiğim/ teslim ettiğim, tamamen orjinal ve bana ait olan, projemin/görüntü veya kaydımın, AKRA MEDİA tarafından kendisine ait kablolu/karasal/uydu, şifreli/şifresiz, free/paralı TV, video, DVD, VCD,VHS ,radyo, kaset, sinema ve sair mevcut yada ortaya çıkacak her türlü İşaret, ses ve /veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı ve tüm internet siteleri ve sosyal medya platformlarında yayınlamasına, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, işleme hakkı ve temsil hakkının kullanılmasına süresiz olarak müsaade ediyorum.

Projemin/görüntü veya kaydımın, bant, CD, VCD, DVD, GSM, MP3 Player, dijital kayıt vb. tüm yollarla kayıt, çoğaltma ve dağıtım haklarını, bilişim veya iletişim ortamında görüntülenmesini, iletilmesini, okunmasını, izlenmesini, dinlenmesini vb. interaktif veya normal CD, VCD, DVD, GSM, MP3 Player vb. şekilde basılarak veya ses kayıtlarının metin haline getirilip kitap olarak piyasaya sunulmasını sağlayacak her türlü materyal üzerine kaydı ile çoğaltılması, kullanılması, işlenmesi, yeniden ve genişletilmiş şekilde sesli, yazılı ya da görüntülü yayın haklarını, bu suretle de çoğaltılarak kullanılması, dağıtılması, pazarlanması vb. fikri, mali ve manevi haklarımın tamamını, programda gerekli görülen değişiklikleri yapma haklarımı bila bedel olacak şekilde, AKRA.MEDİA sitesine ve bu site'nin yetkilisi ve sahiplerine devir ve temlik ettiğimi, beyan, kabul ve taahhüt ederim.

Şehir Seçin
Close