İşlenmiş gıdalarda şeker ikamesi olarak kullanılan ksilitol isimli bir katkı maddesi kalp krizi ve felç riskine yol açabiliyor.
Son yıllarda araştırmalar rafine şekerin tüketim sıklığına bağlı olarak girift bir yolla zihinsel ve bilişsel sağlığı olumsuz etkileyebildiğini; kalp-damar hastalıklarından kronik hastalıklara varana kadar pek çok hastalığın oluşumunda rol oynayabildiğini gösteriyor. Bu durum gıda endüstrisinde işlenmiş gıdalarda şekere alternatif tatlandırıcıların daha sıklıkla yer almasına yol açıyor.
Ksilitol hangi ürünlerde kullanılıyor?
Ksilitol, sakız ve unlu mamuller gibi şeker ilavesiz atıştırmalıklar ve diş macunlarında yaygın olarak bulunan sıfır kalorili bir tatlandırıcı.
Geçtiğimiz haftalarda yayınlanan bir araştırmaya göre ksilitolün yüksek miktarları, kalp krizi ve felç gibi kalp-damar hastalıkları riskinin artmasıyla ilişkili bulundu.
Araştırma ekibi geçtiğimiz yıl da yine sıfır kalorili bir tatlandırıcı olan eritritol ile kalp-damar hastalıkları riski arasında benzer bir bağlantı bulmuştu. Eritritol de ‘ketojenik veya şekersiz’ etiketiyle pazarlanan gıda ürünlerinin pek çoğunda yaygın kullanılmakta.
Son on yılda, işlenmiş gıdalarda sağlıklı alternatifler olarak tanıtılan yapay tatlandırıcılar da dahil olmak üzere şeker ikamelerinin kullanımı önemli ölçüde arttı.
Araştırma ekibi lideri "Bu çalışma, özellikle obezite veya diyabet gibi durumlarla mücadelede şeker yerine tavsiye edilmeye devam ettikleri için, ksilitol, eritritol ve yapay tatlandırıcıların araştırılmasına acil ihtiyaç olduğunu bir kez daha gösteriyor" dedi.
Ksilitol kullanımı nelere sebep oluyor?
Araştırmada ABD ve Avrupa'da 3.000'den fazla hasta üzerinde analiz yapıldı. Kan dolaşımdaki yüksek düzeyde ksilitolün üç yıllık yüksek kalp-damar rahatsızlığı riski ile ilişkili olduğunu belirlendi.
Yapılan klinik öncesi testlerde ise ksilitolün trombositlerin pıhtılaşmasına neden olduğunu ve tromboz riskini artırdığı doğrulandı. Araştırmacılar ayrıca, glikozla tatlandırılmış bir içecekle karşılaştırıldığında, ksilitolle tatlandırılmış bir içecek tüketen kişilerin trombosit aktivitesini izlediler ve ksilitol alımından hemen sonra pıhtılaşma kabiliyetinin her ölçüsünün önemli ölçüde arttığını buldular.
Tatlandırıcıların uzun vadeli kalp-damar riski etkileri içinse ileri araştırmalar gerekmekte.
Daha az tatlı, daha sağlıklı.