Anadolu'nun ilk mescidi ortaya çıkarıldı

Kars'taki, Dünya Miras Listesi'ndeki Ani Ören Yeri'nde kazı çalışmalarında rastlanan ve Anadolu'daki ilk kaya mescit olduğu değerlendirilen mağara ziyarete açıldı.

Yaklaşık 100 hektarlık alana sahip Ani Ören Yeri'nde, tarih boyunca Bagratlı Hanedanlığı, Bizans, Büyük Selçuklu, Gürcü Krallığı, Moğollar, İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlı Devleti'nin hüküm sürdü.

Ani'de yürütülen kazı çalışmaları, 8 farklı noktada devam ediyor. İlk kaya mescit olduğu değerlendirilen mağarada ise 48 günlük kazı çalışması tamamlandı.

Doç. Dr. Muhammet Arslan da Ani Ören Yeri'nin Orta Çağ'ın aydınlık yüzü olduğunu belirterek, "Ani sadece Orta Çağ'ın değil yaptığımız kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarttığımız bu mağara gösteriyor ki aynı zamanda İlk Çağ'ların da aydınlık yüzü olmuş. Kalkeolotik çağlardan itibaren yerleşime sahne olmuş ve günümüze varıncaya kadar 5 bin yıllık bir dönem geçirmiş. Ani her ne kadar toprak üstündeki anıtsal eserleri veya toprak altında kazılmayı bekleyen mimarlık eserleriyle ün yapsa da aslında etrafı çeviren sayısını bilemediğimiz belki 100'lerce mağara yerleşimiyle de ilk çağların en önemli kentlerden arasında yer almıştır." diye konuştu.

"Anadolu'da Türklerin inşa ettiği ilk mescitle karşı karşıyayız"

Arslan, kaya mescidin Ani'nin İlk Çağ'larına tanıklık ettiğini dile getirerek, "Konut olarak inşa edilen bu mağarada 8 mekan mevcut, bir bölümü Bagratlılar döneminde şapele dönüştürülmüş ve 1064 yılındaki Selçuklu fethiyle birlikte de kıble duvarına eklenen mihrap nişiyle mescide dönüştürülmüş. Dolayısıyla Anadolu'da Türklerin inşa ettiği ilk mescitle karşı karşıyayız." ifadesini kullandı.

Nasıl bulundu?

Muhammet Arslan, mescidin ortaya çıkarılışını ve önemini şu ifadelerle anlattı: “Kaya Mescidi’nin varlığını biliyorduk, çünkü toprakla kaplı olmasına rağmen mihrab kemeri azıcık gözüküyordu. Mescid kısmını tamamen topraktan temizleyince, o kemerli mihrab nişinin aslında mescide ait bir mihrab olduğunu gördük.

Tabii bizim için heyecanlı bir durum. Çünkü Anadolu’daki Türk-İslam mimarisinin başlangıç noktası. Ve Sultan Alparslan’ın Anadolu’da izinin olduğu tek yer. Bu mescidin Alparslan’ın fethiyle birlikte onun emriyle mescide dönüştürüldüğünü rahatlıkla söyleyebiliriz.”

AA