Akşemseddin - Mikrop

Akşemseddin; Osmanlı zamanında yetişen büyük evliya ve İstanbul’un manevi fâtihi. İsmi, Muhammed bin Hamza. Saçının sakalının ak olması ve beyaz elbiseler giymesinden dolayı Akşeyh veya Akşemseddin lakaplarıyla meşhur olmuştu. Evliyanın büyüklerinden Şihabüddin Sühreverdi’nin neslinden olup, soyu hazret-i Ebu Bekr-i Sıddik (radiyallahu anh)'a kadar ulaşır. Miladi 1389 (Hicri 792) senesinde Şam’da dünyaya geldi daha sonra ailesi Amasya‘ya yerleşti. Babası Şeyh Hamza kuvvetli bir âlim, zahit ve veliydi.

Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Akşemseddin ilköğrenimini Amasya’da yaptı. Daha sonra Şam’a gitti. Kur’an-ı Kerim'i ezberledi. Tahsilini tamamladıktan sonra, Osmancık’a müderris oldu. İlim öğretmekle ve nefsinin terbiyesiyle meşgul oldu. Şeyh Zeynüddin’e talebe olmak için Halep’e giderken, gördüğü bir rüya üzerine Hacı Bayrâm-ı Velî’ye talebe olmak üzere Ankara’ya gitti. Hacı Bayrâm-ı Velî Hz. tarafından kabul edilip, onun sohbetinde tasavvuf yolunun bütün inceliklerini öğrendi. Bir süre sonra Hacı Bayrâm-ı Velî Hazretlerinden icazet aldı. Daha sonra Bolu'nun Göynük kazasına yerleşen Akşemseddin, şeyhi Hacı Bayram Veli'nin vefatıyla irşat makamına geçti.

Akşemseddin dinî ilimlerin yanı sıra, tıbbî ilimlere de önem verip, kendisini yetiştirerek çok geniş bir bilgiye ve tecrübeye sahip oldu. Bu çalışmaları sırasında bitkiler üzerinde de geniş araştırmalar yaptı. Daha bitkiyi görür görmez hangi hastalığın ilacı olabileceğini kestirirdi.

En büyük hizmetlerinden biri; yaptığı araştırmalar sonunda hastalıkların tek tek değil, bulaşma yoluyla çoğaldığını tespit etmesidir. Maddet-ül-Hayat adlı eserinde bundan 500 sene önce mikrobun tarifini yaptı. Değerli Dinleyenler, Pasteur’un teknik aletlerle Akşemseddin ’den dört asır sonra varabildiği neticeyi, dünyaya ilk defa o haber verdi. Buna rağmen mikrop teorisi yanlış olarak Pasteur’un mal edilmiştir.

Fatih Sultan Mehmet Han muhteşem ordusuyla Konstantiniye’ nin (İstanbul’un) fethine çıktığında, en büyük manevi destekçisi Akşemseddin Hazretleridir.

Akşemseddin, İstanbul’un fethinden sonra, Göynük’e yerleşti ve Miladi;1459 (Hicri 864) yılında vefat edene kadar orada kaldı.