24.02.1995 - Ramazandan Sonra Halimizi Muhafaza Etmek

es-Selâmu aleyküm ve rahmetullâhi ve berekâtüh!

Aziz ve sevgili Akra dinleyicileri,

Cumanız mübarek olsun.

Ramazan'ı yaşadık.

Size Ramazan'la ilgili birtakım önemli şeyleri hatırlatmak istiyorum.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem hazretleri buyuruyor ki;

"Ramazan'ın evveli rahmettir, ortası mağfirettir, sonu cehennemden âzat olmaktır. Cehenneme düşmemek konusunda Allah'ın kendisini bağışlaması, cehennemden kurtarmasıdır."

Ramazan ayının sonuna yaklaştığımız şu günlerde bu hususlara dikkat etmemiz ve kendimize bir dönüp bakmamız lazım. Ramazan'ın büyük bir kısmı geçti.

Ramazan'ın ilk başı rahmetti, Allah'ın rahmeti cûşa geldi; rahmetine daldık, rahmeti içinde yaşadık, heyecan içinde ibadetler yaptık. Oruçlarımızı tutuyoruz, teravihlerimizi kılıyoruz, Kur'ân-ı Kerîm'i okuyoruz, tespihler çekiyoruz, ziyafetler, iftarlar, sadakalar veriyoruz, zekâtımızı veriyoruz; her türlü ibadeti yapıyoruz ve Peygamber Efendimiz'in tavsiye etmiş olduğu bir şekilde hayatımızı geçirmeye çalışıyoruz.

1.Rahmete erecek bir durumda yaşadık mı?

2.Allah'ın mağfiretine mazhar olacak şekilde davrandık mı?

Mağfireti ne demek?

Kulların suçları vardır; bilerek, bilmeyerek işlemiş oldukları suçlar. Bu suçların mağfiret edilmesi, affedilmesi, silinmesi, örtünmesi, gösterilmemesi, hesaba girmemesi, hesapta düşülmesi...

Mağfiret olunmak hususu acaba tahakkuk etti mi ve sonunda Allahu Teâlâ hazretleri bizi affetti de "Artık sizi cehennemden azat ettim, cehenneme girmeyeceksiniz!" dedi mi? Bu çok önemli.

Bu hususu kendi kendimize sormalıyız:

"Acaba ben bunları kazanabilecek şekilde Ramazan'ı geçirdim mi?"

İnsan Allah'ın rahmetine erip ermediğini, Allah'ın kendisi hakkında ne hüküm verdiğini bilemez. Ama yine de hayatının nasıl cereyan ettiğini ve yaptığı şeylerin iyi mi kötü mü olduğunu bilir; Allah'a ibadette ne kadar gayret gösterse yetmeyeceğini, o dergâha ne kadar güzel ibadet yapılsa gene de layık olmayacağını bilir.

Subhâneke mâ abednâke hakka ibâdetike yâ Ma'bûd. "Seni tenzih ederiz, sana tesbih ederiz ey ilahımız, Rabbimiz, Mevlamız! Sana hakkıyla ibadet edemedik." der.

Ama yine de insan ibadet yolunda olmuşsa, karınca kararınca "Yâ Rabbi! Elimden geldiğince, acizliğime rağmen, aklımı, bütün gücümü kullanarak emirlerini tutmaya çalıştım, yasaklarından kaçınmaya çalıştım, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz'in sünnet-i seniyyesine uymaya çalıştım. Tavsiye edilen ibadetleri yaptım: Camilere gittim, hocaları dinledim, elimden geldiğince tavsiye edilen bütün şeylere riayet ettim..." Tabi yine kusurum vardır.

"Her dem hatâdır kârımız" diyor.

Kâr, Eski dilde "iş" demek. İşimiz her zaman hata etmektir. İyi bir şey yapmak istediğimiz zaman dahi çok hatalarımız olur.

"Yine kusurum, hatalarım vardır; beni affet yâ Rabbi!" diye boyun bükeriz. Ama hiç olmazsa biliriz ki elimizden geldiğince Allahu Teâlâ hazretlerinin yolunda gittik.

Fakat insan bir de düşünüp kendisine bakar: "Namaza gidemedim, cumaları kaçırdım, bazı günler oruç tutamadım, teravihe hiç gitmiyorum, zekâtımı vermedim, Ramazan'dan önceki durumla Ramazan'ın içindeki durumda büyük değişiklik olmadı, camilere herkes gidiyor, mahallede herkeste bir değişme, bir nurluluk, bir canlılık var, ben ayak uydurmadım…" diye insan kendisi bilir. Kendisinin hatalı, gevşek, tembel olduğunu, nefsinin kendisine oyun ettiğini, bastırdığını, şeytanın kendisini kandırdığını, Ramazan'da yapmaması gereken işleri gene yaptığını filan düşünür, bilir.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz;

"Bir insan; Ramazan geçip de Ramazan'ın feyzinden, bereketinden istifade edememişse o şakîdir!" buyuruyor.

Şakî: Allah'ın verdiği nimetlere erememiş, Allah'ın dünyada âhirette sağladığı mutluluğa kavuşamamış, cehennemlik demek, eşkıyâ demek.

Şakî demek; dağda yol kesen manasına gelmiyor, cennete girmek mutluluğunu yakalayamamış, cehenneme atılacak insan demektir. Bu çok büyük bir mahrumiyettir. İnsan Ramazan gelip geçtiği halde istifade edememişse, bu gerçekten müthiş bir durumdur. Buna oturup bir çare bulmak lazım, diye insanın kendi kendisi hakkında acı acı, kesin kesin düşünmesi lazım. "Böyle bir ay geldi geçti, bütün insanlar nice sevaplar kazandılar; ben niye böyleyim?!.." diye kendisine bir soru sorması lazım.

Allahu Teâlâ hazretleri bir hadîs-i şerîfte diyor ki;

Ne güzel bir soru. Bu, kendi kendisine herkesin sormasına gereken bir soru.

Ye'bne Âdem! "Ey âdemoğlu!" Unzur ilâ nefsike. "Kendi nefsine, kendine şöyle bir bak." Ve ilâ cemîi halki. "Bütün başka mahlûkata da bak." Fe-in vecedte ehaden eazze aleyke min nefsike fa'sruf kerâmetike ileyhi. "Eğer senin kendinden daha kıymetli bir başka varlık gözüne çarptıysa; evet, kendine ikram etme, ona ikram et." Ve illâ fe-ekrim nefseke. "Ama kendin kendine hoş geliyorsan..."

İnsan kendi canını sever, kendisini kurtarmak, kendisi rahat etmek ister. Herkes nefsî nefsî diye dünyada, âhirette kendi canı için çalışıyor. Para kazanmak öyle, güzel şeyler almak için yarış, kapışma öyle... İnsanın kendisi, kendisi için kıymetliyse o halde insanın kendisine ikram etmesi, kendisine acıması, kendisi için bir şeyler yapması lazım.

Bu nasıl olacak?

Fe-ekrim nefseke. Bi't-tevbeti ve'l-ameli's-sâlih. "Tevbe ederek kendini kurtar, kendine acı, kendini tehlikeli durumdan kenara çıkart. Ve amel-i sâlih işleyerek; sevaplı, ibadetli, güzel şeyler yaparak nefsini taltif etmiş, nefsini selamete çıkarmış, Allah'ın mükâfatına ermiş ol."

Bu çok önemli bir nokta!

"Eğer sen Ramazan gibi bir ayda kendini toparlayamamışsan, senin halin ne olacak?!" diye insan kendisine ciddi olarak sormalı. "Bu günahkâr gidişin sonu bilmem nereye varacak?! diye sormalı.

Bu, Ramazan'da olmadı! Ramazan büyük bir fırsat idi. Ramazan'ın öteki aylardan mânevî bakımdan çok büyük farkı var: Cennetin kapıları açılıyor, cehennemin kapıları kapanıyor. Göğün kapıları açılıyor, dualar kabul oluyor. Şeytanlar bağlanıyor, insanın günah işleme meyli azalıyor. İnsanı günaha sürükleyecek güçlerde zayıflama meydana getirtiliyor, hayır işleme tarafı kuvvetleniyor...

İlâhî bir hikmetle ve çok büyük bir ikram olarak ortam bu kadar güzel insan olmaya doğru ayarlanmışken...

"Kullarım doğru yolu bulabilsinler, tövbe edebilsinler, iyi insan olabilsinler, iradelerini terbiye edebilsinler, faziletleri kazanabilsinler, insan-ı kâmil olmayı başarabilsinler…" diye Allah ortam hazırlıyor, zaman hazırlıyor, şartları hazırlıyor ve mü'minler bu ortamın içine girdiği zaman ortamın tabii şartları dolayısıyla herkes kolaylıkla ibadete, taate düşüyor.

Ramazan'da bunu gözlerimizle görmedik mi?

Herkes, hiç tahmin edilmeyen insanlar bile bakıyorsunuz; oruç tutuyor. "Allah Allah! Hiç ummazdım; bizim komşu oruç tuttu, camiye geldi…" diyoruz. Camiler, eskiden dolu olmayan camiler doluyor. Biraz geç kalıp gittiğiniz zaman son cemaat yerinde bile yer bulamıyorsunuz. İnsan tabii bundan memnun oluyor, camiler doluyor.

Demek ki herkes hayırlara rağbet ediyor.

Neden?

Çünkü şartlar kolay! Allah tarafından şartlar hazırlanmış; bilerek, hikmetli olarak hazırlanmış ve insanlar böylece doğru bir yola girebiliyorlar. Bu çok güzel bir şey, Allahu Teâlâ hazretlerinin rahmetinin eseri. Allahu Teâlâ hazretleri senenin, zamanın akışını olağanüstü değişikliklerle bir başka tarafa çeviriyor ve insanlar alışkanlık belasıyla [değişim yaşamıyor.]

Biliyorsunuz, halk arasında "Böyle geldi, böyle gider. Battı balık yan gider." diye sözler var. "Olan oldu bir kere, alışmışız…" Böyle olmuyor.

Allah alışkanlığı kırıyor, ortamı, şartları değiştiriyor. Bakıyorsunuz en kötü insanın bile iyi insan olması için bir güzel ortam meydana gelmiş, şartlar müsaitleşmiş…

Allah'ın bu kadar kolaylamasına, çevrenin bu kadar güzel olmasına karşılık sen hâlâ kendini toparlayamamışsan bu gidişin sonu felaket, bunun arkası felaket demektir. Bu, hem dünyada hem âhirette büyük bir felaket işaretidir. Onun için iki elini şakaklarına dayayıp, başını iki eline alıp bunun sebebini sormak lazım.

"Ben nefsime acımıyor muyum? Benim canımın kıymeti yok mu? Ben kendimi düşünmeyecek miyim? Ben mü'minim; âhirete inanıyorum, âhirette hesaba inanıyorum, iyilerin cennete gireceğini biliyorum. Cennet; gözlerin görmediği, kulakların işitmediği, kimsenin hayal edemeyeceği güzelliklerle dolu ve bu güzellikler ebedî. Bütün güzel insanlar cennette, bütün sevdiklerimiz cennette; peygamberler, evliyâ, salihler, meşhur mübarek insanlar cennette, bütün nimetler cennette. Oraya girmek, orayı kaçırmamak lazım. Bütün azaplar da cehennemde; korkunç azaplar, korkunç ızdıraplar..."

İnsan mü'min olur da cehenneme girer mi?

Evet!

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz bir hadîs-i şerîfinde buyuruyor ki;

"Kim lâ ilâhe illallah derse cennete girecek!"

Evet, bütün mü'minler cennete girecek ama nasıl girecek?

Cehenneme girip de cennete girenler de olacak.

Neden?

Dünyada günah işlemiştir, haram yemiştir, suçları vardır, cezasını çekmesi lazımdır; lâ ilâhe illallah diyen bir insan olduğu halde cehenneme girecek.

Bir müslüman cehenneme girince ne kadar kalır?

Peygamber Efendimiz buyuruyor ki;

"Ey mü'minler! Cehenneme düşmemeye çalışın çünkü cehenneme suçunuz, günahınız dolayısıyla bir düşerseniz ahkâben orada kalacaksınız!"

Ahkâben: Hukublarca demek. Hukub da Araplar'ın bir zaman birimi, bir ömür kadar olan zamana hukub diyorlar.

Ahkâben: Seksen küsur sene demek. Seksen küsur senelerce kalacaksınız, demek.

Senelerce, hukublarca; çoğul. Bu, en aşağı üç tane seksen küsur senedir veya daha fazladır, çok daha fazla olabilir. En aşağısını hesaplayacak olursak;

Bir kere cehenneme düşen iki yüz kırk, iki yüz elli sene yanacak. İki yüz elli sene az bir zaman değil! İnsanın ortalama ömrü ne kadar! Cehennemde ne kadar yanacak!

Ama daha büyük felaket var, daha müthiş, tüyler ürpertici bir gerçek var:

Kur'ân-ı Kerîm'de Allahu Teâlâ hazretleri buyuruyor ki;

Ve inne yevmen inde rabbike ke elfi senetin mimmâ teuddûn.

Dünyada gece gündüz zamanı, dünyanın dönüşüyle ilgili bir olay; âhirette dünyadan başka bir zaman var.

O zamanda bir gün ne kadar?

Ke-elfi senetin mimmâ teuddûn.

"Sizin saydığınız bin yıl kadar. Âhiretin bir günü sizin bugünkü hesaplarınızla dünyada bin yıl dediğimiz zaman kadar!"

O zaman ne oluyor?

Bir günü bin yıl oluyor, bir senesi 350-360 gün olduğundan 360 bin yıl oluyor.

Peki, bir senesi 360 bin yıl olunca 240 senesi ne kadar oluyor?

Arkadaşlar hesap makinelerine vurdular, çarptılar, topladılar: 91 milyon küsur sene oluyor.

Bir insan, suçu, günahı dolayısıyla, lâ ilâhe illallah diyen bir insan olmasına rağmen cehenneme düştü mü kurtuluş kolay değil; en aşağısı 91 küsur milyon sene yanacak. Tabii yukarısı, daha fazla miktarları günahının çeşidine göre; bilmiyoruz.

En aşağısı 91 küsur milyon sene yanacaksa bunun tasasını şimdiden çekmek lazım, terlemek, korkmak, titremek ve bunun tedbirini almak lazım. İnsanın kendisine acıması lazım; yazıktır. İnsanın kendi nefsine zulmetmemesi, kendisinin cehenneme girmesine lakayt kalmaması lazım, kendisini cehennemden kurtarmaya çalışması lazım.

O halde bu, kırmızı bir sinyaldir, korkunç bir alarmdır. Ramazan geldi, geçiyor; kişide bir değişiklik yok, ibadetleri yapamamış. Ramazan'da Allahu Teâlâ hazretlerinin rahmeti çûşa gelmiş, rahmet deryası taşmış, mü'minler rahmete gark olmuş, batmışlar, nimetlere mazhar olmuşlar, sevapları kazanmışlar, herkes memnun, mesrur, bayram edecek; bu gafiller, cahiller; Ramazan'dan hiç haberleri yok, Ramazan gelmiş geçmiş...

Bu günahkâr gidişin bilmem ki sonu ne olacak diye bunu kendisine sorması lazım. Bir de kendisine acıması lazım. İnsanın kendi nefsi herkesten daha önemlidir, acıması lazım.

Çevrenizde böyle insanlar vardır; seviyorsunuzdur, istiyorsunuzdur ki o da cennete girsin, o da mutlu olsun, o da Allah'ın rahmetine mazhar olsun. Acıyorsunuzdur. "İyi insan. Yanında konuştuğumuz zaman arkadaşlığı iyi, komşuluğu iyi, dostluğu iyi, iyi bir insan ama neden böyle yapıyor? Onu kurtarayım!.." diye bunları, bu 91 milyon seneyi söyleyin. Ve kendilerini toparlasınlar. Son bir fırsattır. Bir gayret sarf etsinler; uçuruma düşmekten kendilerini kurtarsınlar, doğru yola gelsinler, tövbe etsinler, dönüş yapsınlar. Tam uçuruma doğru gidiyorlar, kuvvetli bir dönüşle dönüş yapsınlar. Daha dönüş imkânı var. Ve Allah'ın sevdiği kul olmaya girişsinler; ağlasınlar, yalvarsınlar. Belki de Kadir gecesine rastlarlar, bilmiyoruz ki!

Kur'ân-ı Kerîm'de ne buyuruluyor?

Leyletü'l-kadri hayrun min elfi şehrin. "Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır!"

O da bir ömür demek. Bir ömre bedel bir gece var. Bu, belki önümüzdeki gecelerden birisidir. Bilmiyoruz. Çünkü Allah saklamış. Bilirler, bilirler de "Ben Kadir gecesini ihya ettim." diye güvenirler, gevşerler diye -herhalde, hikmeti bu olsa gerek- saklamış.

Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'e ashabı sormuşlar:

"Yâ Resûlallah! Bu âyette bildirilen bin aydan daha hayırlı olan Kadir gecesi sadece bu yıla mahsus, bizim hayatımızda senin hürmetine olan bir tek olay mıdır, yoksa bu ileriye doğru her zaman olacak mı?" Peygamber Efendimiz de buyurmuş ki;

"Evet, her zaman olacak, Ramazan'ın sonunda olacak!"

"Nasıl bilelim?"

"Ramazan'ın son on gününde arayın, son on gününün tek gecelerinde arayın!" buyurmuş.

Ama tek geceleri pek iyi bilinemiyor. Çünkü Araplar bizden bir gün önce başlıyor, biz onlardan bir gün sonra başlıyoruz, tek-çift işi karışıyor

O zaman, tek-çift işinden belki bir şey yakalayamayız ama "Kadir gecesini Ramazan'ın son on gününde arayın!" diye Efendimiz'in bize bir ipucu, bir tavsiye vermesi çok şâyân-ı şükran bir durum. Elhamdülillah.

O zaman son on gününde bir gayret etmek lazım.

"Son on günün gecelerini hiç olmazsa -şimdiye kadar gaflet ettim- bundan sonra kendimi toparlayayım, bundan sonra bir sımsıkı sarılayım..."

Biliyorsunuz yarış bitmedikçe yarışı kimin kazanacağı belli olmuyor. Birçok insan koşuyor koşuyor ama en son anda -ona depar mı diyorlar- bir koşuyor; bakıyorsunuz arkadaki koşucu öne geçiyor, ipe o göğsünü değdiriyor, alkışlar kopuyor. O birinci olmuş oluyor.

Şimdiye kadar Ramazan'ın kıymetini bilememiş, bu Ramazan'ın günlerini gafil geçirmiş insan varsa belki böyle yapabilir; son günlerde kendisini derleyip toparlar ve ipe göğsünü değdirip birinci olabilir. Tabi herkesin başarmasını, iyi olmasını temenni ederiz.

Muhterem kardeşlerim!

Ramazan'ın son gününde sizlere bir başka hususu daha hatırlatmamız gerekiyor, bizim vazifemiz.

İbadet muvakkat değildir. İbadet, kulluk, Allah'a kulluk etmek; belli bir zamana mahsus olup ondan sonra yapılmama gibi bir durum bahis konusu değildir. İbadet daimîdir. İnsanın Allah'a daimî kulluk etmesi lazım gelir. Ömür boyunca devam eder. Ramazan'a mahsus değildir. Ramazan'da ibadetleri yap, Ramazan'dan sonra bırak. Kadir gecesi denilen günde camide toplan, sabaha kadar çalış, öteki günler bırak… Böyle olmaz! Bir zaman yapıp bir zaman bırakmak olmaz. Mühim olan istikrarlı olmaktır. İstikrar çok önemlidir, dengelilik çok önemlidir. Dengesiz olmamak, parlayıp, yanıp sönmemek lazım. Hevesin gelip geçici olmaması lazım.

Çünkü insanın faziletli, kâmil insan olması devamlı bir sıfat olmalı. Gelip geçici olmamalı.

"Ben bir saat kâmil, olgun ve iyi bir insan olacağım, ondan sonra korkunç bir ejderha olacağım, o zaman haydut olabilirim, yol kesici olabilirim…" denir mi?

Böyle bir şey olmaz! Kemal, olgunluk, güzellik daimî olmalı. İnsanın kazandığı güzellikleri elden kaçırmaması gerekiyor. Bu çok önemli bir nokta.

Ramazan bizim için bir eğitim ayı.

"Tamam, güzel; eğitildik."

Sonra?

Eğitildikten sonra eğitimi bırakmak, eğitimde kazanılmış olan vasıfları kaybetmek olmaz; kayıp olur. O halde Ramazan'da öğrendiklerimizi Ramazan'dan sonra ömür boyu devam ettireceğiz ve faziletli bir insan olacağız.

"İki günü müsavi olan ziyandadır."

İkinci günü birinci günden kötü olana ölüm layıktır! Ölse daha iyi çünkü gittikçe ziyan edecek, perişan olacak, sermayeyi bitirecek. Ölmesi daha iyi çünkü fenaya gidiyor. İki günü beraber olursa dahi ziyanda!

Ne olacak?

İkinci günü birinci günden daha üstün, daha ileri olacak. Günden güne yükselecek. Şair [Namık Kemal];

Yüksel ki yerin bu yer değildir

diyor. Yani insanın yeri şu durduğu yer değildir, daha yükselmeli. Ve yüksekliğin merdivenlerinin sonu yoktur; insan çok çok yükseklere doğru yükselir. Ne kadar faziletler varsa hepsini iktisap eder, eder... Her gün bir fazilet iktisap etse, yine ömür biter; faziletler bitmez! Onun için her gün bir güzel şey öğrenip günden güne daha iyi insan olmak lazım.

Ramazan'dan sonra gevşememek lazım, Ramazan'da kazandıklarını devam ettirmek lazım. İradesi kuvvetli, sabrı yerinde, takvâyı kazanmış, sakınan, çekinen, iyi, âbid, zâhid, kâmil bir insan olmak lazım.

"Ramazan'dan önce neydi, Ramazan'dan sonra maşallah ne oldu!.." diye herkesin hayran kaldığı bir insan olmak lazım.

"Bu çocuğu görüyor musun, bu delikanlıyı usun, bu adamı görüyor musun?.."

"Bu kadını görüyor musun? Ramazan'da bir kapandı, bir örtündü, bir namaza başladı, oruca başladı; maşallah devam ediyor…" denmesi lazım. Ramazan biter bitmez, bayramdan sonra her şey geri değişmişse olmadı. Bu, Ramazan'ın kabul edilmediğine alamettir.

Allah neyi seviyor?

İnsan onu anladıysa onu devamlı yapmalı. Bir yerde yapıp öbür tarafta, bir zamanda yapıp öbür zamanda bırakmamalı. Bu da Ramazan'ın sonundaki en önemli şeydir. Peygamber Efendimiz bunu bir işaret olarak bize bildiriyor. Yani Ramazan'daki ibadetlerimizin kabul olmasının alameti, işareti insanın Ramazan'dan sonra iyi bir müslüman olarak hayatına devam etmesidir. Ama iyi olarak devam etmesidir; iyi, değişmiş bir kul olarak.

Ramazan'daki bütün gayretlerin heba olduğunun, boş olduğunun alameti nedir?

Ramazan'dan sonra insanın eski kötü haline tekrar dönmesidir, onda Ramazan'ın bir iz bırakmamasıdır. Demek ki maya tutmamış, yapılan şeyler boşa gitmiş. Bu bir göstergedir.

Onun için aman Ramazan'dan sonra haliniz bozulmasın. Ramazan'da sabrı öğrendik, takvâyı öğrendik; Ramazan'dan sonra sabırlı, şükürlü, müttakî, takvâ ehli, güzel, iyi bir müslüman olarak, camiye devam eden, Kur'an okuyan, hayır yapan, zekât, sadaka veren, dili Allah'ın zikriyle meşgul, gönlü Allah sevgisiyle dolmuş, pırıl pırıl, tertemiz, yepyeni bir müslüman olarak devam etmeli.

Hepinize; sevdiklerinize, çevrenize bunları temenni ediyorum. Dilerim ki Ramazan'dan sonra İslâm âleminde, Türkiye'de, beldelerimizde insanlar böyle değişmiş, yenilenmiş olsun.

Ben Almanya'ya çok seneler önce gitmiştim; -1976'da- mahallelerde bombardımandan kalma harabeler vardı, yollar bozuktu, arabalar eskiydi. Son senelerde bir daha gittim. Almanlar para kazanmışlar, zenginleşmişler; evler yenilenmiş, boyanmış, her taraf güzelleşmiş. Çalışmışlar. Arabaların hepsi de yeni, güzel güzel arabalar...

"Eski arabalar ne oldu?" dedim.

"Onların hepsi Doğu Avrupa ülkelerine gitti. Macarlar, Romenler vs. ucuz ucuz aldı, gitti. Bunlar da kazandıkları paralarla hayat standartlarını yükselttiler, yenilediler; arabalar, caddeler, sokaklar pırıl pırıl değişti." dediler. Bu insanların çalışmasının bir sonucu.

Bizim de içimiz harap kalmasın; harabeler mamureye dönsün, gönüllerimiz aydın olsun, gönlümüzün pası gitsin, içimiz dışımız nurlansın, mâneviyatımızın, mânevî gözümüz olan basiretimizin önünden perdeler kalkmış olsun, Allah'ı bilmiş, tanımış, sevmiş olarak, Allah dostu, Allah'ın sevgili kulu olarak yaşayalım. Ramazan'da edindiğimiz, öğrendiğimiz, kazandığımız faziletleri, güzellikleri Ramazan'dan sonra yaşayarak Türkiye'nin çehresinin değiştiğini görelim. Rüşvet kalmasın, yalan, düzensizlik, pislik, çirkinlik kalmasın. Türkiye değişsin!

Neden?

Ramazan geldi geçti, her kötülük silindi, her taraf pırıl pırıl, güzel oldu. Türkiye de böyle olsun, tüm İslâm âlemi de, bütün müslümanların suretleri ve iç âlemleri, sîretleri pırıl pırıl, nurlu olsun.

Allahu Teâlâ hazretleri hepinizi rahmetine erdirsin, içinizi dışınızı nurlandırsın, kâmil müslüman eylesin. Sevdiği kul olarak yaşamayı, sevdiği işleri, amelleri yapmayı nasip etsin. Arkanızdan rahmetle anılmanıza sebep olacak güzel eserler bırakmanızı nasip etsin.

Ramazan'dan sonraki ömrünüz mutluluklarla dolu olsun. Allahu Teâlâ hazretleri sizi mutlu bayramlara erdirsin. Şimdiden Bayramlarınız kutlu ve mutlu olsun. Ve Allahu Teâlâ hazretleri asıl büyük bayram olan âhirette rahmetine erip cennetine girme bayramını da cümlemize, sevdiklerinizle beraber cümlenize nasip eylesin.