Malezya barajlar için 'Bulut Tohumlama' yöntemine başvuruyor

Malezya’nın Penang eyaletinde yağmur suyu hasadı yapılan göllerin doluluk oranını artırmak için bulut tohumlamaya başlandı. 

Böylece eyaletin su talebini karşılamaktan sorumlu olan Air Itam ve Teluk Bahang Barajlarının su toplama alanlarında şiddetli yağışların tetiklenmesi hedefleniyor.

Geçen yıl su toplama alanlarındaki düşük yağış nedeniyle her iki baraj da tam kapasiteye kadar doldurulamamıştı. Barajlarda 1 Ocak'tan bu yana sırasıyla yüzde 37,7 ve yüzde 15,4 oranında düşen etkin su tutma kapasitesi hali hazırda yüzde 44,8 ve 48,6 civarında. 

Günlük 868 milyon litre olan toplam su tüketiminin yüzde 61,5'i evsel su tüketiminden kaynaklandığı ülkede, tüketicilere suyu tasarruflu kullanmaları çağrısında bulunuyor. 

Güneydoğu Asya’da ekvatoral iklimin hakim olduğu bir adalar ülkesi olan Malezya’da yıllık yağış ortalaması oldukça yüksek. Muson rüzgarları bölgeye Ocak ve Mayıs aylarında şiddetli yağışlar getirmekte, kurak tabir edilen diğer mevsimlerde de hafif şiddetli yağışlar devam etmekte. 

Bölgedeki su talebini karşılamak amacıyla bazı eyaletlerde bulutların yoğun olduğu dönemde bulut tohumlama yapılarak yağmurlar tetikleniyor. Ülkede bulut tohumlama genellikle üç amaca hizmet ediyor: Barajları doldurmak, pusun etkilerini azaltmak ve orman yangınlarıyla mücadele etmek.

Uygulama nasıl yapılıyor?

Bulutlar temel olarak su buharının yüksek bölgelerde havadaki toz ve tuz gibi parçacık yüzeylerinde yoğunlaşmasıyla oluşur. Biriktiklerinde havadan ağır hale gelerek yağmura dönüşürler.

Yüksek bulutlara tuzlu su püskürtüldüğünde buna ıslak tohumlama ismi verilir. 2000 metreden düşük bulutlara ise işaret fişeği atılarak hedef buluta sofra tuzu, potasyum klorür ve/veya magnezyum oksit gibi higroskopik (su çeken) maddeler salınır ve kuru tohumlama yapılmış olur. Bulut tohumlama dünya genelinde havaalanlarında dolu ve sisin engellenmesi amacıyla yaygın kullanılan bir yöntem.  

Malezya’da ülke genelinde yıllık bulut tohumlama operasyonu sayısı yüzü bulabiliyor; bu faaliyetler bazen komşu ülke Endonezya’yı da kapsıyor. Pusu dağıtma amacıyla yapılan bulut tohumlama %70’e varan başarı sağlayabilirken barajları doldurmak üzere yağışların tetiklenmesi %30 oranında sağlanabiliyor. Bilim insanlarına göre, yağış miktarındaki %10'luk bir artış bile geniş bir alan için ekonomik olarak mantıklı.

2016’da yayınlanan bir rapora göre bir Malezyalı günde 300 litre veya yılda 109.500 litre su tüketiyor, uzmanlara göre bu dünya ortalamasının çok üstünde ve yüksek bir oran. Bir Malezyalının yılda 5 milyon litreden fazla yenilenebilir suya erişimi olduğu tahmin ediliyor, ancak yine de su kıtlığına karşı bulut tohumlama ve yağmur suyu hasadı gibi yöntemlere ihtiyaç duyuluyor.

Bulut tohumlama yağış ortalamasının yıl içinde yüksek olduğu zamanlarda yapıldığında fazla suyu kuraklık döneminde kullanmak üzere bir rezervuarda saklamak mümkün oluyor. ­