Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde silikozis hastalarına yönelik yürütülen çalışma, hastaların solunum kaybının sadece 4 yılda yüzde 12’den yüzde 65’lere ulaştığını ortaya koydu
Kot kumlama, diş protezi ve seramik gibi sektörlerde çalışan işçilerin sağlığını tehdit eden silikozis son 10 yılda onlarca can aldı. Türkiye’de kot kumlamacılığı 2009’da yasaklansa da riskli sektörlerde çalıştığı için silikozise yakalanan yaklaşık 2 bin hastanın olduğu tahmin ediliyor.
Dünyada ilk olarak Türkiye’de can alan silikozisle ilgili bir araştırmaya imza atan Erzurum Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD’ndan Prof. Dr. Metin Akgün, Prof. Dr. Ömer Araz ve ekibi, ‘ölümün raporunu’ Milliyet’le paylaştı.
‘9’u yaşamını yitirdi’
2007’den 2011’e kadar bölgede çalışan 145 kot kumlama işçisinin takip edildiği araştırmada, incelenen 74 işçide hastalığın sadece 4 yılda yüzde 55’ten yüzde 96’lara ulaştığı tespit edildi. Öyle ki araştırma sürerken bile işçilerden 9’u hayatını kaybetti. Araştırmanın mimarlarından Prof. Dr. Akgün, 2007’de başlayan çalışmada 145 kot kumlama işçisini değerlendirdiklerini belirterek “2011’de bu hastalara yeniden ulaştık. Çünkü 2011’de bu işçiler için geçici olarak 3 aylık bir yasa çıkmıştı. İşçilerin hem o yasadan yararlanmasını istemiştik hem de tekrar kontrollerini yapmak istedik. 145 işçiden 74’ü davetimiz üzerine geldi. Gelemeyenlerden 9’u hayatını kaybetmişti” dedi.
‘Bilimsel bir kanıt’
Prof. Dr. Akgün, araştırma için işçilerin 2007 ile 2011’de çekilmiş akciğer filmlerinin karşılaştırılması ve solunum fonksiyonu testleri uyguladıklarını belirterek “Silikozis teşhisi için radyolojik bir ölçüm var. ILO sınıflaması denilen bu ölçümde, 2007’de hastalığın işçilerdeki durumu yüzde 55 dolaylarından 2011’de yüzde 96’lara vardı. Yani hastalardan 71’i silikozis teşhisi konulma eşiğini çoktan geçmişti. Sadece akciğer filmi değil, işçileri solunum fonksiyonlarıyla ilgili de testlere tabi tuttuk. 2007’de solunum kaybı yüzde 12’lerdeyken 2011’de 65’lere vardığını tespit ettik” dedi.
Hastalarda sadece radyolojik olarak bozulma değil, solunum fonksiyonlarında da kötüye gidiş tespit ettiklerini belirten Prof. Dr. Akgün, “Kot kumlama işçilerinde hem akciğer filmi hem de solunum fonksiyonu testleriyle oluşturulan ilk çalışma bu. Kot kumlama işçileri sadece Türkiye’de çalışıldı. Dünyada Bangladeş, Mısır, Hindistan gibi ülkelerde de silikozis vakaları var ancak oradan bilimsel anlamda çok fazla çalışma gelmiyor. Bu çalışma, silikozisin tedavi sürecine rağmen ilerlediğinin ve bu sektörde çalışan herkesin bu hastalığa yakalanabileceğinin bilimsel kanıtı oldu” diye konuştu.
Milliyet