15.Gün - Bencil Olma, Adaletli Ol

“Bencillik herkeste olmasına rağmen başkalarında görüldüğünde affedilmeyen ve nefretle karşılanan bir kusurdur.”

—H.W. Beecher

İnsanın düşünme tarzı doğuştan bencildir ve “kendine hizmet” eder. Bencillik öğrenilen bir şey değil doğuştan gelen bir eğilimdir. Ancak kişinin içinde bulunduğu kültüre göre değişiklik gösterebilir. İnsan fıtratında “bir numara” olma eğilimi vardır. Bu eğilim maalesef  “ikinci”  veya  “üçüncü”  kişilere karşı haksızlık yapmaya neden olabilir.

Bencil olmak zorunda değilsiniz. Adil bir kişilik ve düşünme tarzı geliştirmeniz mümkündür. Başkalarının haklarına, ihtiyaçlarına ve isteklerine önem vermeyi öğrenebilirsiniz. Böylelikle adil olduğunuzu söyleyip kendinizi kandırmanıza da gerek kalmaz.

Adaletli düşündüğünüzde başkalarının hak ve ihtiyaçlarının sizinkilerle eşit öneme sahip olduğunu göreceksiniz. Adilce düşünebilmek için çaba gösterdiğinizde bencilliğinizi nasıl yeneceğinizi, kendi bakış açınızın dışına çıkıp başkalarının bakış açılarından bakabilmeyi ve adil düşünmenin peşinden koşmaya değer kişisel bir özellik olduğunu fark edeceksiniz.

Tarafsızlık hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için 23.sayfaya bakabilirsiniz.

Bugün dikkat edeceğiniz şey: Bencillik

Hem kendinizdeki hem de başkalarındaki bencilliği gözlemleyin. İnsanların  kendi  bencilliklerini  nasıl  haklı  çıkardıklarını  fark  edin. Başkalarının bencilliklerine ne sıklıkla itiraz ettiklerine dikkat edin. Bencillik hayatınızda ne kadar yer kaplıyor? “Kötü” olduğu öğretilen kişilere adil davranmanın ne kadar zor olduğunu fark edin. Kendinizdeki  haksız  davranışları  belirlemenin  ne  kadar  zor  olduğuna  dikkat edin (Çünkü zihin yüzleşmek ve görmek istemediği şeyi doğal olarak gizler).

Tarafsız ve adil düşünür olma stratejileri:

•   Her  gün  yeniden  fark  etmelisiniz  ki  siz  de  tüm  insanlar  gibi doğuştan  benmerkezcisiniz  ve  dünyanın  ve  dünyadaki  her şeyin size nasıl hizmet edebileceği ile ilgileniyorsunuz. Sadece herkes kadar bencil olduğunuz fikrini göz önünde bulundurarak bencilliğinizi   ve   benmerkezci   eğilimlerinizi   kontrol   altına almaya başlayabilirsiniz.

•   “Kendi kendinizi kandırmaya” karşı uyanık olun. Başkalarının bakış açılarına önem vermemek aslında kendimizi aldatmaktır. Çoğu  insanda  kendi  kendini  kandırma  durumuna  rastlamak mümkündür.  Bu  durumdan  kurtulanlar  sadece  bu  eğilimin kendilerinde olduğunu fark eden ve sürekli olarak bunu kontrol altında tutmaya çalışan özel insanlardır.

•   Bencilce   bir   davranışta   bulunduğunuzda   bunu   not   edin.

Bencilliğinizi   fark   ettiğiniz   ve   kendinizden   kaçmadığınız durumlar için kendinizi ödüllendirin. Bencilce davranışlarınızı rasyonelleştirmek için kullandığınız mazeretlerin üzerine gidin. Ne kadar ve ne zamanlar bencil olduğunuzu ve bencilliğinizden etkilenen   kişilerin   ne   düşünmüş   olabileceklerini   detaylıca yazın.   Gelecekteki   benzer   durumlarda   bencillikten   nasıl kaçabileceğinizi   düşünün.   Bencilliklerinizi   kaleme   alırken aşağıdaki formatı kullanabilirsiniz:

-    Bugün şu şekilde bir bencillikte bulundum: …….

- Bencil   düşüncelerim   şöyleydi:   …….   (Bunları   yazarken mümkün olduğunca    dürüst    olun    ve    zihninizin    sizi kandırmasına izin vermeyin.)

-    Bencilliğim şu kişileri şöyle etkiledi: …….

- Gelecekte  aynı  durumla  karşılaştığımda  şu  mantıklı  yolu izleyerek bencil olmaktan korunabilirim: …….

- Birden  çok  bakış  açısını  içeren  konular  hakkında  geniş düşünmek  için  elinizden  gelen  her  fırsatı  değerlendirin. Herhangi   bir   durumda   sahip   olduğunuz   bakış   açısını zihninizin  destekleyeceğini  fark  edin.  Aynı  duruma  farklı yönlerden bakmayı deneyin ve bu bakış açılarını çarpıtılmış bir şekilde değil doğru bir şekilde temsil etmeye çalışın.

Adil düşünmeyi geliştiren sorular:

•  …e karşı şu anda adil miyim?

•   Kendi  isteklerimi  başkalarının  hak  ve  ihtiyaçlarının  önüne koyuyor  muyum?  Eğer  koyuyorsam  kimin  haklarını  ya  da ihtiyaçlarını ihmal ediyor veya yok sayıyorum?

•   Yaşam tarzımı düşündüğümde, kendimi ne sıklıkla başkalarının yerine koyuyorum?

•   Gerçeği  görmemek  için  özel  bir  çaba  sarf  ediyor  muyum?

Gerçekle   yüzleşirsem   davranışlarımı   değiştirmek   zorunda kalacak mıyım?

•   Adil olmak için yeterince geniş düşünebiliyor muyum? Ne kadar alternatif  bakış  açısı  geliştirdim?  Hangi  milli,  dini,  politik, ideolojik ve sosyal değerleri dikkate alıyorum?

•   Eşime, çocuklarıma, arkadaşlarıma ve iş arkadaşlarıma karşı ne tür durumlarda bencil olma eğilimindeyim?