“Evde oturup kötü programları bedavaya seyretmek varken insanlar ne diye sinemaya gidip kötü filmleri seyretmek için para öderler ki?”
—Samuel Goldwyn (Hollywood yapımcısı)
Toplumun hemen hemen her kesimine televizyon programları, filmler, reklamlar ve internet aracılığıyla grup kurallarına uymanın propagandası yapılmaktadır. Televizyonda izlediklerimizin çoğu yüzeyseldir. TV programlarının çoğu oyalayıp eğlendirme amacını taşır, düşünmeye ya da öğrenmeye sevk etmez. Her gün zihnimizi kasıtlı bilinçaltı mesajlarıyla manipüle etmeye veya etkilemeye çalışır. Zekamıza hakaret eden bu mesajlarla bombardımana tutuluyoruz. TV programlarının, filmlerin ve reklamların çoğu ya basit duygusal inançlarımızı besleyerek (çocukça hislerimizi pohpohlayarak) yahut şiddetli intikam duygusu ya da ikisini birden içerip ilkel dürtülerimizi harekete geçirerek ilgimizi çeker. İzlediğiniz programların sizi etkilemediğini söylemek tam anlamıyla saflıktan veya kendinizi kandırmaktan başka bir şey olmaz. Daha da önemlisi, birçok insan saatlerce sosyal medyada geziniyor, videolar izliyor ve web sitelerini ziyaret ediyor. İnternetten aldığınız fikirler sizi etkiliyor. Bazıları sizin için iyi, bazıları ise yanlış, yanıltıcı ya da tehlikeli olabilir. Mantıksız kişilerin ve grupların genellikle sosyal ağ siteleri aracılığıyla muazzam bir etkiye sahip olabileceğini unutmayın. Radikal gruplar insanları dar görüşlü hale getirebilir.
Bugün dikkat edeceğiniz şey: TV/ Sosyal Medya
Bugünkü televizyon / film izleme / internette gezinme alışkanlıklarınızı gözlemleyin. Televizyon izleyerek ne kadar zaman harcadığınızı not edin. Çoğu televizyon programının “11 yaşındaki bir çocuğun entelektüel düzeyini” hedeflediğini fark edin. Televizyon karşısında daha az vakit geçirirseniz neler başarabileceğinizi kendinize sorun. Televizyon izleyerek geçirdiğiniz zamanın karşılığında ne aldığınızı kendinize sorun. Seçtiğiniz program türlerini fark edin. İzlediğiniz şeyin etkilerini ve sonuçlarını düşünün. Düzenli olarak hangi “mesajları” alıyorsunuz? Televizyonda, filmlerde ve internette gördüğünüz ırkçı ve aşırı milliyetçi mesajları fark etmeye başlayın. Hangi kültürel normlar teşvik ediliyor? Hangi tabuların önüne geçiliyor? Ne tür davranışlar sansasyonelleştirilmektedir? Hangi programlar ya da videolar şiddet içermektedir? Bu tür programlardan ya da videolardan kaçını izlemeye meyillisiniz? Ayrıca size yönelik reklamlara da çok dikkat edin. Potansiyel alıcı olarak ürünler size nasıl sunuluyor? Reklam verenlerin alıcılar hakkında neleri varsaydıklarını düşünün. Satın alma işlemini önceden bağımsız olarak değerlendirmediğiniz sürece bugün reklamını gördüğünüz hiçbir şeyi satın almamaya söz verin. Reklamların insanları nasıl etkilediğine dair en az bir makale veya kitap belirleyip okumaya başlayın. İnternet sitelerini ve sayfalarını araştırırken kaynağın güvenilir olup olmadığına karar verin. Bu web sitesinin mis- yonu nedir? Arkasında hangi hedefler var? Bu bilgi tek taraflı bir gündem oluşturmak için çarpıtılmış mı yoksa çarpık mı? Dengeli bir bakış açısına sahip olmak için hangi bilgilere ihtiyacınız vardır?
TV programlarını, reklamları, filmleri ve internet kaynaklarını kritik etme stratejileri:
• Şiddete odaklanan TV programlarının içeriğini düşünün: "Kötü adamların" "iyi adamlara" zarar vermek için uyguladığı şiddeti ve "iyi adamların" "kötü adamlardan" intikam almak için uyguladığı şiddeti fark edin. Her iki örneği de programlarda görürsünüz. Televizyondaki şiddetin doğurabileceği sonuçlar hakkında ne düşünüyorsunuz?
• Dünyanın daha makul bir hale gelmesi için çalışan mantıklı insanlara kitle iletişim araçlarında ne kadar az yer verildiğini düşünün. Örneğin, "yakın" ilişkilerdeki mantıksız davranışların ne sıklıkla tamamen normal ve doğal tasvir edildiğine dikkat edin. (Senden hem nefret ediyorum hem de seni seviyorum! Senden nefret ediyorum çünkü seni seviyorum! Ya benimsin ya toprağın!)
• Statükoyu eleştiren alternatif televizyon kanalları bulmaya çalışın
• Televizyon izlemeye harcadığınız süreyi kaydedin. Bu vakti nasıl daha verimli bir şekilde geçirebilirdiniz? Zihninizi geliştirecek kitaplar okuyor musunuz? Statükoyu sorgulayan bir şeyler okuyor musunuz?
• İzlediğiniz filmleri dikkatli seçin. Yüzeysel Hollywood filmleri yerine gerçekçi, derinlikli ve bağımsız olarak üretilmiş filmleri izlemeyi tercih edin.
• Her gün internette harcadığınız zamanı günlüğünüze kaydedin.
Ziyaret ettiğiniz web sitelerinde gördüğünüz mesajların kalitesine bakın. En sevdiğiniz web sitelerinden nasıl etkilendiğinizi düşünün.
• Satın alma alışkanlıklarınızı gözlemleyin. "Reklamlardaki" markaları satın alma sıklığınız nedir? Bu size kendiniz hakkında nasıl bir fikir veriyor?
Fastfood hakkında öğrendiğiniz bilgileri fastfood reklamlarında sunulan bilgilerle karşılaştırın. Medyada gördüğünüz yiyecek reklamlarını kritik edin. Bu reklamlarda verilen bilgileri, verilmeyen bilgilerle (yemeklerin içinde nelerin olduğu, bu yemekleri yemenin sağlık açısından doğuracağı sonuçlar vb.) karşılaştırın.