Son yıllarda tarımda pestisit kullanımı arttı. Ancak bu yoğun kullanım verimi artırmadığı gibi sağlık sorunlarında artışa sebep oluyor.
Dünya çapında yılda 4 milyon ton pestisit kullanılıyor. Dünyada yaklaşık 385 milyon pestisit zehirlenmesi vakası yaşanırken 11 bin kişi de doğrudan bu zehirlenme nedeniyle hayatını kaybediyor.
Türkiye’de ise 2014-2018 yılları arasında pestisit kullanımı yüzde 51.10 artış gösterdi.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde buluanan Batur Şehirlioğlu verimlilikte, pestisit kullanımıyla paralel bir artış olmadığına dikkat çekerken en çok hangi ürünlerde pestisite rastlandığını ve pestisitin zararlarını anlatıyor.
"Pestisit kullanımı yüzde 51 artmasına rağmen, hektar başına ton olarak buğdaydaki verim artışı yüzde 14, meyve grubunda yüzde 13.85, sebzede yüzde 7.82. Mercimekte ise verim kaybı söz konusu. Yani pestisit kullanımı ile aynı oranda artan bir verim söz konusu değil. Çünkü pestisitlere, genetiği değiştirilmiş tohumlara, suni gübrelere dayalı endüstriyel tarım fayda sağlamıyor, şirketler zenginleşirken çiftçiler zehirleniyor; dahası biyolojik çeşitlilik kaybı, su, toprak ve çevre kirliliği yaşanıyor."
Tarım ilaçları zararlı değil yararlı organizmaları etkiliyor
Pestisitlerin doğadaki dengeyi etkilediğini belirten Şehirlioğlu," Pestisitler doğadaki av avcı dengesini bozuyor, doğadaki tozlayıcıları yok ediyor. Pestisitler zararlıdan çok zararlıların doğal düşmanlarına ve tozlayıcılara zarar veriyorlar. Ayrıca zararlılar zamanla bu pestisitlere direnç geliştiriyorlar ve pestisitler etkisiz hale geliyor. İşte bu kısır döngü çiftçiyi daha fazla kullanmaya, firmaları da piyasaya daha güçlü pestisitler sürmeye itiyor." dedi.
Kullanım talimatına uyulmuyor
"Diğer yandan pestisitlerin kullanma kılavuzlarına göre kullanılması gerek. Yani en basit ifade ile doğru zamanda ve doğru miktarda kullanılması. Bu konuda çiftçi bilinçsiz hareket ederek olması gerekenden daha fazla miktarda ilaç kullanıyor."
Şehirlioğlu çözüm önerilerini ise şöyle paylaştı:
"Organik tarım, onarıcı tarım, agroekoloji gibi ekolojik tarım sistemlerine yönelmek; kültürel, fiziksel mücadele, biyolojik, biyoteknik mücadele gibi alternatif uygulama ve tekniklerini benimsemek; pestisitsiz tarıma geçiş olmalı. "
Pestisit yerine biyolojik mücadele önerisi
Pestisit kullanımının azaltılması için biyoteknolojik mücadele çalışmaları yürütülmesi gerektiğini söyleyen
Prof. Dr. Cem Özkan ise şunları söyledi: Kullanılan tarım zehirlerinin ancak binde biri hedef alınan zararlılara gidiyor. Gerisi havaya suya ve toprağa karışıyor. Ve bu kimyasallar zamanla kanserojen oldukları anlaşıldıkça yasaklanıyor. Ama çalışmada insanların tarım alanından uzak dahi olsa zehirden kaçamayacağını gösteriyor.
Çözüm için eğitim ve denetleme çok önemli ama esas önemli olan problemi kabul etmek. Pestisit alternatifi yöntemler ise ülkemizde hemen hemen hiç kullanılmıyor. Yararlı böcekler kullanılmalı"