Orucu bozan ve bozmayan durumlar nelerdir?

Oruç; sevabı, mükafatı bol, sağlık yönünden de faydaları çok olan bir ibadet. Oruç tutulurken dikkat edilmesi gereken bazı durumlar söz konusu. 

Orucu bozup hem kaza hem de kefâret gerektiren durumlar nelerdir?

Oruç, ibadet niyetiyle tan yerinin ağarmasından (fecr-i sadık), güneş batıncaya kadar, yeme, içme ve cinsi münasebetten uzak durmak demektir. Oruçlunun söz konusu yasak fiillerden uzak durması anlamındaki “imsak”ın ihlal edilmesiyle oruç bozulur.

Başlanan Ramazan orucunun şu fiiller sebebiyle bozulmasından dolayı hem kaza hem de kefâret gerekir:

⚪ Meşru bir mazeret bulunmaksızın, gıda veya gıda hükmünde olan ya da yenilip içilmesi mutat bir şeyi bilerek yemek ve içmek kaza ve kefâreti gerektirir (Merğînânî, el-Hidâye, 1/122; İbn Abidin, Reddü’l-muhtâr, 2/409-411). 

⚪ Cinsi münasebette bulunmak. Oruçlu iken ilişkide bulunmak her iki taraf için de kaza ve kefâreti gerektirir.

Diğer yandan günlük hayatta yaşanan bazı haller orucun sağlığı açısından merak ediliyor.  

Mideden boğaza gelen suyu yutmak orucu bozar mı?

Miktarı ne olursa olsun kendiliğinden gelen kusuntu orucu bozmaz. Aynı şekilde mideden ansızın ağza yükselip tekrar mideye dönen şeyler de oruca zarar vermez. Kişinin kendi isteği ile ağız dolusu kusması hâlinde ise oruç bozulur.

Hz. Peygamber (SAS.), "Oruçlu kimse kendisine hâkim olamayarak kusarsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin." (Ebû Dâvûd, Savm, 32; Tirmizî, Savm, 25) buyurmuştur.

Bununla birlikte, kustuğu için orucu bozuldu zannıyla yemeye içmeye devam eden kimsenin orucu bozulur. Böyle bir kimseye keffâret değil, gününe gün kaza gerekir (İbnü'l-Hümâm, Feth, II, 332; el-Fetâva'l-Hindiyye, I, 226).

Orucu bozmayan durumlar:

⚪ Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içmek,

⚪ Ağzına gelen kusuntunun geri gitmesi,

⚪ Oksijen tüpüyle suni hava vermek,

⚪ Orucu bozmaya niyet edip de bozmamak,

⚪ İstemeyerek ağız dolusu kusmak,

⚪ Boğaza toz, duman vs. kaçması,

⚪ Göze ilaç damlatmak, 

⚪ Rüyada ihtilâm olmak,

⚪ Diş çukuruna ilâç koymak,

⚪ Çiçek, kolonya veya parfüm koklamak,

⚪ Morfinsiz, iğnesiz diş çektirmek,

⚪ Sakındığı hâlde toz ve dumanın boğazdan veya burundan içeri girmesi,

⚪ Diş çektirince gelen tükürükten az kanı yutmak,

⚪ Ağzını yıkadıktan sonra, kalan yaşlığı tükürükle yutmak,

⚪Dişleri arasında kalan nohuttan küçük olan şeyi yutmak,

⚪ Hacamat olmak, kan aldırmak,

⚪ Kulağına su kaçması,

⚪ Misvak kullanmak, macunsuz diş fırçalamak,

⚪ Gusletmek, banyo yapmak,

⚪Sağlam deriye ilaç, krem, her çeşit yakı koymak,

⚪ Yaraya imsak vaktinden önce konan sıvı ilacın, imsak vaktinden sonra emilmesi,

⚪Yaradan çıkan kan, irin ve benzerlerinin tekrar içeri girmesi,

⚪Arı sokması,

⚪ Dudaktaki yaşlığı yutmak,

⚪ Banyoda oluşan su buharını teneffüs etmek,

⚪ Kanayan yere, kanın durması için kan taşı sürmek,

⚪ Ağza gelen yemeği, balgamı, kusmuğu veya baştan burna gelen akıntıyı yutmak.

Orucun selameti

Diğer yandan oruca halel getirecek davranışlardan dedikodu ve gıybetten uzak durmak, kavga etmemek, sabır ve tevekkül ile tüm azalara oruç tutturmak gerektiği belirtiliyor.­