01.03.1990 - Zekat

Bismillâhirrahmânirrahîm.

Elhamdülillâhi Rabbi'l-âlemîn. Hamden kesîran tayyiben müberaken fîh. Alâ külli hâlin ve fî külli hîn. Ve's-salâtu ve's-selâmu alâ seyyidinâ Muhammedin ve âlihî ve sahbihî ve men tebi'ahû bi-ihsânin ilâ yevmi'd-dîn. Emmâ ba'd:

Fa'lemû eyyühe'l-ihvân fe-inne efdale'l-hadîsi kitâbullah ve efdale'l-hedyi hedyu seyyidinâ Muhammedin sallallahu aleyhi ve sellem ve ÅŸerre'l-umûri muhdesâtuhâ ve külle muhdesetün bid'atün ve külle bid'atin dalâletün ve külle dalâletin ve sâhibehâ fî'n-nâr. Ve bi's-senedi'l-muttasılı ile'n-nebiyyi sallallahu aleyhi ve selleme ennehû kâl:

Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem; "Ä°nnehû min temâmi Ä°slâmiküm en-tüedddû zekâte emvâlikuüm." diyor

"Mallarınızın zekâtını eda eylemeniz sizin Müslümanlığınızın tamam olmasındandır."

Bir Müslümanın zenginlik sınırı vardır; buna "nisap miktarı" denir. Ä°lmihal kitaplarında yazılmıştır; ÅŸu kadar miktar parası pulu, imkânı olursa zengindir. Zengin olan insana da sahip olduÄŸu mal varlığından, zenginlikten fakirlere yardım etmek, mali destek saÄŸlamak borç olur, farz olur; Allah'ın emridir.

Allah-u Teâlâ hazretleri bizim dinimizi dinlerin en saÄŸlamı, en güzeli eylemiÅŸ ve en güzel ahkâmı koymuÅŸtur. Zekât da dinimizin en güzel ahkâmından biridir. Ä°nsanın kendisinin alnının teriyle, elinin emeÄŸiyle, iÅŸleyerek helalden kazanmış olduÄŸu kazancında fakir kardeÅŸinin hakkı vardır.

Neden?

Ä°nsanlık borcu. O senin Hz. Âdem'den kardeÅŸin. O fakirken sen varlık içindesin. Onunla ilgilenmek zorundasın. Onunla ilgilenmezsen iyi Müslüman olamıyorsun. Malının kırkta birini zekât olarak vereceksin. Maldan, mülkten, eÅŸyadan ve her ÅŸeyden zekâtın ne kadar verileceÄŸini kitaplarımız yazmıştır, dinimiz bildirmiÅŸtir. Müslümanın durumuna göre mali görevlerini yapması lazımdır.

"Din bir duygudur, ruhsal olaydır. İnsan ve Rabbi arasındadır."

Ä°slâm o kadar havada deÄŸil, bulutlarda gezmiyor. Ä°slâm realist bir din, hayat dini. Hayatın ta kendisi. Maldan da vereceksin.

"Camide sabah akÅŸam boyuna ibadet ediyorum, oruç tutuyorum."

Ama yetmez! Paradan ne haber? Parayla ilgili vazifeni de yapıyor musun? Ä°slâm komple bir din.

Ali Yakup Hoca vardı, Allah rahmet eylesin, mekânı cennet olsun. Çok dobra dobra bir alim kiÅŸiydi. Mısır'da kütüphane müdürlüÄŸü yapmıştı. Onun adını severek anıyorum ki ruhu ÅŸâd olsun. O yaÅŸlı haline raÄŸmen mütevazı ama dobra dobra bir insandı.

Bir seyahate çıkmış; BaÄŸdat'a, Musul'a, Basra'ya gitmiÅŸler. Arapçası da güzel, edebiyata da vakıf birisi. Birisi soruyor:

"Ben tesbihimi nasıl çekeyim? Yüksek sesle lâ ilâhe illallah mı diyeyim, yoksa zikr-i hafi mi yapayım, gönlümden mi Allah diyeyim?"

Hoca onun halini biliyor, huyunu biliyor; maddî imkânlarına raÄŸmen biraz cimri olduÄŸunu da biliyor. O yüzden ona eliyle para verme iÅŸareti yaparak;

"Sen tesbihi böyle böyle çekeceksin." Çünkü cimri, vazifesini yapmıyor.

Muhterem kardeÅŸlerim! Bir insan Allah'ın bütün emirlerinin muhatabıdır.

"Hocam! Ben namaz kıldım, bana baÅŸka emir yükleme!"

Ben yüklemiyorum ki Allah'ın emri neyse hepsiyle yükümlüsün. Namaz da kılacaksın, oruç da tutacaksın.

"Ramazan'da namaz kılacağım, akÅŸamleyin teravih de kılacağım, oruç da tutacağım ama benden para isteme!"

Hayır! Hem namaz kılacaksın hem teravih kılacaksın hem oruç tutacaksın hem zekât vereceksin hem de baÅŸka ne kadar emir varsa hepsini tutacaksın! 99 tanesini tutsan bir tanesini bıraksan hepsinden mesul olursun; komple yapacaksın. Çünkü Ä°slâm bir nizam, bir bütün; bozuldu mu kıymeti kalmaz.

Dört çocuÄŸa bir araba miras kalsa herkes bir tekerleÄŸini alsa araba çalışır mı? Çalışmaz. Çünkü araba komple bir nizamdır.

"Hadi bölüÅŸelim; dört tekerin her biri birimizin olsun. Karbüratör sana, radyatör bana düÅŸtü." Olmaz, çalışmaz. Araba bir sistemdir, hiç eksiksizse çalışır.

Ä°slâm da bir sistemdir. Her emrine uyacaksın. Sıhhî emrine uyacaksın; bedenî emrine uyacaksın, ruhî emrine uyacaksın; zahir emrine uyacaksın, bâtın emrine uyacaksın; komple Müslüman olacaksın. Öyle yarım yamalak, azını yapıp azını yapmamak olmaz. ÇoÄŸunu yapıp azını yapmamak da olmaz.

“Altı bin küsur ayet var, altı binini kabul kabul ettim, küsuratını kabul etmedim.”

“Allah'ın emirlerini kabul ettim.”

Küsuratını deÄŸil bir tanesini bile kabul etmezsen kâfir olursun. Hepsini kabul edeceksin, hepsini uygulayacaksın.

Hayat renkli, çeÅŸitli olduÄŸundan Müslümanın da görevleri çeÅŸitlidir, rengârenktir, ışıl ışıldır, pırıl pırıldır. Karısına, çocuÄŸuna, büyüÄŸüne, küçüÄŸüne, vücuduna, ruhuna karşı görevi vardır.

"Hocam! Keyfim istedi, sigara içiyorum."

"Ä°çemezsin!"

"Bazı hocalar ÅŸöyle diyor, böyle diyor."

Ä°çemezsin çünkü vücudunun senin üzerinde hakkı var. Bu vücut Allah'ın sana emanetidir, güzel kullanmak zorundasın. Bu vücudu tahrip etmeye hakkın yok. CiÄŸerini kurum doldurmaya, sıhhatini zedelemeye hakkın yok. Ä°slâm böyledir. Ä°slâm'ı öyle anlayıp öyle kavrayıp kâmil insan olunur. Birazını tutup da birazını tutmayan insan cezayı, ÅŸamarı yer.

E fe-tü'minûne bi-ba'di'l-kitâbi ve tekfürûne bi-ba'd. "Kitabın bazı ayetlerine inanıyorsunuz da bazılarını ret mi ediyorsunuz? O zaman başınıza ÅŸöyle ÅŸöyle cezalar, belalar gelir." buyuruyor.

Onun için her ibadet güzeldir, zekât da çok güzel bir ibadettir.

Bir Kanadalı var, Müslüman olmuÅŸ; Thomas Irving. Bu zât Güney Asya'da Budist, brahmanist ülkelerin arasında elçilik yapmış, Kanada elçiliÄŸinde vazife yapmış, siyasetçi hariciyeci olarak çalışmış. Bu zat diyor ki:

"Ben orada brahmanisti gördüm, baÅŸka din mensuplarını gördüm ve onların ibadetlerini inceledim. Bîtaraf bir gözle; Kendim Hristiyanım, Kanadalıyım. Bunlar da baÅŸka kültürden, 'Bakalım bunların kültürleri, ibadethaneleri nasıl, ibadetleri nasıl?' diye her ÅŸeyini inceledim. 'Kanada'da Hristiyanlık nasıldır, kilise nasıldır?' biliyorum, kendi kültürümü de biliyorum. Ondan sonra Müslümanlığın her ibadetinin çok hikmetli olduÄŸunu gördüm."

Ä°slâm'ın her emri ÅŸahane güzel. O ÅŸahane güzelliÄŸinin bir tarafı da çok yönlü olmasıdır.

Din bir hayat nizamı hem bâtını hem zahiri var hem tefekkür hem eylem hem iÅŸ hem para hem ibadet hem zikir hem her ÅŸey. Onun için Ä°slâm'ın eÅŸsiz güzelliÄŸi var. Hiçbir ÅŸeyle mukayesesi mümkün deÄŸil.

Ä°slâm'da para vermek de ibadet. O olmazsa eksik olur çünkü her ÅŸey parayla dönüyor; her iÅŸ, her hayır parayla yapılıyor. O bakımdan zekât ÅŸahane bir ibadettir.

Daha yeni Müslüman olmuÅŸ, Ä°slâm'ı anlayamamış, pazarlığa kalkışan kabileler Ebu Bekir Efendimiz' e ne dediler?

"Yâ Ebû Bekir! Sen halife oldun madem; namaz kılacağız ama zekât vermek bizim iÅŸimize gelmiyor, zor geliyor. Zekât vermeyelim, sadece namaz kılalım. Yine mü'miniz Müslümanız. Zekât olmasın; namaz kılmaya ve oruç tutmaya devam edelim."

Ebu Bekir es-Sıddık Efendimiz gayet sakin veya daha şiddetli, nasıl bilmiyorum, dedi ki:

"Ya Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem zamanında verdiÄŸiniz zekâtları verirsiniz ya da sizinle harp ederim!" dedi. Neden?

Çünkü kiÅŸi Allah'ın farzı olan zekâtı kabul etmezse mürtet olur. Öyle yaÄŸma yok! Allah'ın her emrini güzelce uygulayacak. Biz de elimize makas alıp Allah'ın ayetlerini ayıramayız. Ahkâm ayetleri bir tarafa, iman ayetleri bir tarafa; olmaz! Öyle yaÄŸma var mı? Öyle saçma ÅŸey var mı? Allah'ın ayetlerini mi makaslayacaksın? Bunu yapmışlar.

"Åžunlar okunacak, bunlar okunmayacak. Aman bunlardan bahsedilmeyecek, sadece ÅŸunlardan bahsedilecek."

Olmaz öyle ÅŸey! Ayetlerin hepsi okunacak, dinin ahkâmının hepsi öÄŸrenilecek, öÄŸretilecek. Allah'ın buyruklarının hepsi tutulacak, yasaklarının hepsinden kaçınılacak; Ä°slâm bu.

Müslümanlık bir nizam, komple bir sistem. Åžahane bir sistem! Bu sistemi aldın benimsedin mi her ÅŸeyiyle alacaksın. Almazsan Allah vermez. Yarısını almaya kalkarsan hiç vermez. Onun için tamamını alacaksın. Tamamı güzel. Yarım olduÄŸu zaman sistem çalışmaz; otomobilin bir parçasını alıp da ötekisini almadığın zaman çalışmadığı gibi.

Muhterem kardeÅŸlerim, bir ayet-i kerime var, Allah-u Teâlâ hazretleri ÅŸöyle buyuruyor:

Ve lev ÅŸâe rabbüke le-âmene men fi'l-ardı küllühüm cemîa. "Ey benim habibim, ey resulüm, ey peygamberim! Canını üzüyorsun, telaÅŸlara düÅŸüyorsun, geceni gündüzüne katıyorsun, ümmetin için sıkıntıya düÅŸüyorsun. Ä°nsanlara Ä°slâm'ı anlatmaya çalışıyorsun. Müslüman olanlara seviniyorsan da Müslüman olmayanlara da çok üzülüyorsun. EÄŸer senin Rabbin Allah-u Teâlâ hazretleri dileseydi, yeryüzündeki insanların hepsi toptan iman ederlerdi."

Bu Allah'ın kudretinde. Allah-u Teâlâ hazretleri dileseydi, dünyada bir tane kâfir kalmazdı. Neden?

Gözünden perdeyi açardı, bir hakikati gösterirdi; o da hayranlığından düÅŸerdi. Ä°sterse inanmasın. Ayetleri ortada görünce inanmak zorunda kalırdı. Fakat o zaman imanın kıymeti kalmazdı.

Ä°sa aleyhisselam'ın havarîleri kendisinden müjde istemiÅŸler:

"Senin Rabbin bu iÅŸi yapabilir mi, gökten bir sofra indirebilir mi? Elbette indirir, indirecek ama indirdikten sonra bu imanda durmayanlar o zaman çok ÅŸiddetli bir azapla azaba uÄŸratılırlar. O kadar aÅŸikâr mucizeden sonra bela, felaket, taÅŸ gelir, her türlü cezaya müstahak olurlar."

Allah-u Teâlâ hazretleri dileseydi yeryüzündeki insanların hepsi toptan inanırlardı ama öyle yapmamış. Hikmeti, sebebi var. Her ÅŸeyi güzel, hepsi güzel! Kâinatın yaratılışı güzel. Hayatın akış tarzı güzel. Kurulan düzen güzel. Aylar, yıllar, zaman güzel. GüneÅŸ güzel. Gece, gündüz güzel. Mevsimler güzel. Bir de insanların serbest olması güzel. Hürriyeti vermiÅŸ. Ä°rade-i cüz'iyyesini vermiÅŸ. Peygamberler göndermiÅŸ, emirlerini bildirmiÅŸ. DoÄŸru yola gelenler mükâfatlandırılacak, doÄŸru yola gelmeyenler cezasını çekecek. Hayatı bunun için yaratmış. Bunlar imtihan! Ä°ÅŸte bunlardan dolayı her devirde mü'min de var, kâfir de var.

EÄŸer sadece akılla, mantıkla gerçekleri anlamak kâfi gelseydi, Peygamber Efendimiz' in zamanında insanların hepsinin Peygamber Efendimiz' in o nur cemalini, nur mucizelerini görmesi üzerine iman etmesi gerekirdi ama öyle olmuyor.

Neden?

Bir kere iman, Allah'ın çok büyük nimeti olduÄŸundan, Allah onu herkese nasip etmiyor.

Bu imtihan dünyasında en yüksek mertebe, en büyük ikramına ulaÅŸmış olma derecesi; insanın Allah'ın dinini bilmesi ve onu korumak için hizmet etmesi. En büyük çalışma budur.

Bir insan dünya saadeti istiyorsa Ä°slâmî ilimlere çalışsın. Ä°slâmî ilimleri öÄŸrensin ve baÅŸkalarına anlatmaya koÅŸsun. BaÅŸkalarına Ä°slâm'ı anlatmaya, Ä°slâmî hakikatleri öÄŸretmeye gayret etsin. O uÄŸurda çalışsın. Böyle yapan büyük ecir sahibi olacak. Bunu yapamıyorsa hiç olmazsa gerçekleri duyduÄŸu zaman tasdik etsin, uygulasın, kendisini kurtarsın. BaÅŸkasını kurtaracak kadar gücü yok, hiç olmazsa kendisini kurtarsın; o da bir derece.

Allah-u Teâlâ hazretleri bizi; dininin inceliklerini, Allah'ın ve Resûlullah'ın muradı üzerine tam anlayıp kavramış, dinde fakihlik mertebesini elde etmiÅŸ; sezgisi ve ilmî duygusu saÄŸlam Müslümanlardan eylesin. Bunu baÅŸkalarına anlatmak için çalışmayı nasip eylesin.

Bu öyle bir devir.  Onun için Allah bize ilim versin, fikir versin, çalışmaya gayret versin.

Allah-u Tealâ Hazretleri sizi sırat-ı müstakimden ayırmasın. SevdiÄŸi kul eylesin, mârifetüllaha erdirsin, aÅŸkullâhu muhabbetullâhı gönlünüze yerleÅŸtirsin. SevdiÄŸi iÅŸleri yapmanızı nasip eylesin. Huzuruna sevdiÄŸi, razı olduÄŸu kulları olarak varıp cennetiyle cemâliyle müÅŸerref olmayı nasip eylesin. Peygamber Efendimiz’e komÅŸu eylesin.

Bi-hürmeti esrar-ı sûreti’l Fatiha.